Ciąża plus – darmowe leki dla kobiet w ciąży

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy dotyczący opieki zdrowotnej, zgodnie z którym wszystkie kobiety w ciąży będą uprawnione do otrzymywania całkowicie bezpłatnych leków aż do momentu porodu. Program Ciąża plus ma na celu wesprzeć przyszłe mamy, udostępniając im nieograniczone środki medyczne, które będzie można dostać na receptę całkowicie za darmo. Taka forma wsparcia państwowego powinna przyczynić się do prawidłowego przebiegu ciąży, a przyszłym matkom zapewnić spokój w kwestiach finansowych, związanych z zakupem niezbędnych leków. Po porodzie matki dostają kolejne wsparcie od  państwa w postacie świadczeń kosiniakowego i becikowego.

Program ten rusza z dniem 1 lipca 2020 roku. Wszystkie leki będą sponsorowane z budżetu państwa, który przeznaczy na ten cel  14,5 milionów złotych. Jest to kwota niezbędna dla dostarczenia darmowych leków ponad 400 tysiącom kobiet w ciąży. Od tego czasu kobiety w ciąży mogą – a nawet powinny – otrzymywać leki bez ponoszenia jakichkolwiek opłat. W dalszej części artykułu udzielimy szczegółowych odpowiedzi na pytania odnośnie do tego, kto i w jaki sposób może się ubiegać o darmowe leki, jakie warunki trzeba spełnić oraz które leki rzeczywiście będą darmowe, a za które nadal trzeba będzie płacić.

Kto może korzystać z darmowych leków?

Każda kobieta będąca obecnie w ciąży może przystąpić do programu Ciąża plus i ubiegać się o darmowe środki lekarskie – niezależnie od tego, na jakim jest etapie ciąży. Nie ma żadnych ograniczeń odnośnie do statusu społecznego, stanu cywilnego czy sytuacji finansowej kobiety w ciąży. Nie są brane pod uwagę także wiek czy też wysokość zarobków ciężarnej i osób z jej najbliższej rodziny. Ponadto kobieta w ciąży nie musi posiadać ubezpieczenia zdrowotnego, chociaż oczywiście będzie to wielką przewagą dla samej kobiety. Program Ciąża plus jest zatem skierowany do każdej ciężarnej, bez żadnego wyjątku. Jedynym warunkiem, jaki należy spełnić, aby zacząć otrzymywać leki za darmo, jest potwierdzenie ciąży u lekarza, który jest do tego uprawniony.

Kto jest uprawniony do potwierdzenia ciąży?

Odpowiedź na pytanie jest oczywista – lekarz ciężarnej. Bardzo ważnym aspektem jest jednak to, że potwierdzająca ciążę osoba musi być specjalistą w dziedzinie położnictwa i/lub ginekologii. Nie może tego zatem zrobić terapeuta, chirurg czy każdy inny lekarz. Zaświadczenie o ciąży mogą zatem  wystawiać tylko i wyłącznie następujący specjaliści:

• lekarz, który posiada tytuł specjalisty w dziedzinie położnictwa i ginekologii;
• położna podstawowej opieki zdrowotnej;
• położna ambulatoryjnej opieki specjalistycznej.

Żeby zacząć korzystać z programu Ciąża plus wystarczy zatem zaplanować wizytę u swojego ginekologa. Po standardowej konsultacji ciężarna otrzymuje potwierdzające ciążę zaświadczenie, a także receptę na leki, jeżeli w danym momencie istnieje potrzeba ich zakupu i stosowania.

Jakie leki dla ciężarnych znajdą się na liście darmowych?

Na zatwierdzonej w ramach programu Ciąża plus liście darmowych leków dla kobiet w ciąży znajdują się przede wszystkim leki, których stosowanie jest niezbędne dla zaspokojenia wszystkich możliwych potrzeb zdrowotnych ciężarnej kobiety oraz jej przyszłego dziecka. Lista leków refundowanych została utworzona w wyniku wieloetapowych konsultacji ze specjalistami w dziedzinie położnictwa i ginekologii, przedstawicielami Ministerstwa Zdrowia oraz NFZ. Wytypowano dziesięć podstawowych grup wyrobów medycznych, które od przyszłego miesiąca będą całkowicie darmowe dla każdej kobiety, spodziewającej się dziecka: 

1. Hormony trzustki (insuliny ludzkie i analogi); 
2. Hormony trzustki długodziałające;
3. Witamina D i metabolity;
4. Heparyny drobnocząsteczkowe i preparaty o takim samym działaniu;
5. Wszystkie leki na chorobę wątroby i dróg żółciowych;
6. Szczepionki na grypę;
7. Kwas foliowy i pochodne;
8. Preparaty, blokujące receptory beta-adrenolityczne; 
9. Hormony progesteron; 
10. Hormony tarczycy.

Dostępne będą wszystkie leki w grupach limitowych w każdej z powyżej wymienionych kategorii. Każdy lek można otrzymać całkowicie za darmo, ale tylko i wyłącznie na receptę lekarza. Żeby otrzymać leki za darmo, należy: 

• przyjść na wizytę do lekarza ginekologa;
• przejść wszystkie niezbędne badania lekarskie; 
• otrzymać receptę na potrzebne preparaty lekarskie; 
• pójść do apteki i przedstawić receptę wraz z zaświadczeniem o ciąży.

Ile można zaoszczędzić dzięki programowi Ciąża plus?

Zakładając, że każda kobieta w ciąży będzie stosować co najmniej kilka preparatów z powyższej listy, spróbujmy policzyć, ile mniej więcej uda się zaoszczędzić w trakcie ciąży, czyli przez okres 9 miesięcy. 

• średnia wartość kapsułek witaminy D na miesiąc wynosi 10 złotych;
• wartość preparatów heparyny drobnocząsteczkowej w postaci żelu wynosi 35 złotych (załóżmy, że ciężarna wykorzysta jedną paczkę);
• średnia cena luteiny z hormonem progesteronem wynosi 25 złotych/miesiąc;
• kwas foliowy to koszt 15 złotych/miesiąc. 

Podsumowując; przeciętna kobieta może zaoszczędzić na stosowanych w czasie ciąży lekach i suplementach diety 485 złotych. Jest to minimalna kwota, jaką trzeba wydać na zakup czterech preparatów z listy. Jeżeli kobieta stosuje więcej preparatów lekarskich lub przyjmuje leki w większej dawce, może zaoszczędzić wówczas nawet dwa lub trzy razy więcej. Okres ciąży kosztuje jednak znacznie więcej. Jeżeli wziąć pod uwagę leki, które należy stosować z powodu indywidualnych dolegliwości zdrowotnych, a także różne dodatkowe preparaty medyczne – kobiety wydają w aptece średnio od 2 000 do 3 000 złotych w ciągu 9 miesięcy ciąży.

Za jakie leki ciężarne nadal muszą płacić?

Jak widać – powyższa lista, która została potwierdzona przez Ministerstwo Zdrowia, obejmuje wszystkie podstawowe potrzeby zdrowotne kobiet w ciąży. Taki komplet preparatów lekarskich jest w stanie zapewnić zdrowy i prawidłowy przebieg ciąży. Niemniej jednak nadal jest on dosyć ograniczony i nie obejmuje poszczególnych kategorii preparatów lekarskich. Nie zostały uwzględnione między innymi leki na różne dolegliwości, które najczęściej pojawiają się u kobiet w ciąży i z reguły mają łagodny przebieg. Można wymienić następujące kategorie leków, których brakuje na liście darmowych preparatów:

• leki przeciwbólowe i rozkurczowe;
• leki na wymioty i nudności;
• leki na zaparcia; 
• leki na hemoroidy;
• leki na zgagę;
• leki na nadciśnienie;
• paski testowe do pomiaru cukru.

Powyższe dolegliwości nie zawsze muszą towarzyszyć ciąży, jednak przeważająca większość kobiet od czasu do czasu odczuwa ich objawy i stosuje zalecone przez lekarza środki lekarskie. Ciężarne nie dostaną niestety wspomnianych leków za darmo w ramach programu. Tym samym muszą zainwestować własne środki na zakup preparatów na te i szereg innych dolegliwości, które często pojawiają się w trakcie ciąży.

Kto może wypisać ciężarnej receptę na darmowe leki?

Receptę na darmowe leki może wypisać lekarz ginekolog, a także położna, która potwierdziła ciążę. Ponadto taką receptę można dostać też u lekarza każdej innej specjalizacji po okazaniu  potwierdzającego ciążę zaświadczenia. Recepta na bezpłatne leki różni się od zwykłej recepty na zakup preparatów lekarskich. Mianowicie – na każdej recepcie musi się znaleźć symbol „C”, który znajduje się również na wykazie leków refundowanych w ramach programu Ciąża plus.  Nawet, jeżeli kobieta nie posiada ubezpieczenia zdrowotnego, to również może ubiegać się o udział w programie Ciąża plus. Ponadto przysługuje jej darmowa opieka medyczna – zarówno w okresie ciąży, jak i podczas porodu oraz połogu. W takim przypadku na recepcie na leki z listy tych dostępnych za darmo powinien znaleźć się symbol „CN”.