Indywidualny rachunek podatkowy do rozliczenia z urzędem skarbowym – zmiany w 2023 roku

Ustawa o wprowadzeniu indywidualnego rachunku podatkowego została przyjęta w lipcu 2019 roku i weszła w życie z początkiem 2020 roku. Zmiany dotyczące sposobu rozliczania podatku VAT oraz dochodowego podatku PIT lub CIT mają na celu uprościć i przyspieszyć procedurę spłacania należności podatkowych do odpowiednich urzędów. Od tego czasu każda osoba będąca podatnikiem posiada swój indywidualny numer rachunku podatkowego, który może sprawdzić lub wygenerować w dowolnej chwili, w trybie online i całkowicie nieodpłatnie. 

Na czym dokładnie polegają zmiany, które nastąpiły i jak korzystać z indywidualnego rachunku podatkowego podczas rozliczania podatków? O tym wszystkim w dalszej części artykułu.

Jak były rozliczane podatki do końca 2019 roku? 

Przed zmianą, która weszła w życie z początkiem 2020 roku, wszystkie podatki – w tym podatek VAT oraz dochodowe PIT i CIT – były rozliczane w następujący sposób:

• podatnik sprawdzał, w którym dokładnie urzędzie musi się rozliczyć (zgodnie z miejscem swojego zamieszkania);
• weryfikował numer rachunku odpowiednich urzędów;
• robił przelewy na odpowiedni rachunek tytułem zapłaty poszczególnych podatków.

Warto wspomnieć, że każdy oddzielny podatek był spłacany na inny rachunek podatkowy urzędu. Ponadto te rachunki mogły się zmieniać z roku na rok, co nieraz doprowadzało do błędów w rozliczaniu się, opóźnień i innych nieporozumień. 

Wszystkie inne należności (w tym mandaty i kary) również były spłacane na oddzielne rachunki bankowe.

Jak widzimy – system rozliczania z aparatem państwowym był dosyć skomplikowany i wieloetapowy, właśnie dlatego zostało wprowadzone bardziej nowoczesne i efektywne rozwiązanie w postaci indywidualnego rachunku do rozliczania podatków VAT, PIT i CIT w urzędzie skarbowym.

Indywidualny rachunek podatkowy od stycznia 2020 roku

Otóż od stycznia 2020 roku wszystkie podatki są płacone na jeden numer rachunku bankowego. Ten numer jest indywidualny i niepowtarzalny dla każdego płatnika podatków. W celu rozliczenia się z urzędem skarbowym w 2020 roku należy dokonać następujących działań:

• wygenerować indywidualny numer podatkowy na stronie internetowej Portalu Podatkowego;
• dokonać przelewu na swój indywidualny rachunek w wysokości łącznej kwoty wszystkich podatków, niezależnie od tego, do którego dokładnie urzędu musisz spłacić należności;
• wszystkie mandaty i kary również można wpłacać na indywidualny numer podatkowy. 

Zapłacone należności są przeliczane w trybie automatycznym i przekierowywane na rachunki odpowiednich urzędów skarbowych, w zależności od miejsca zamieszkania i rodzaju zapłaconych podatków.

Takie rozwiązanie pozwala zaoszczędzić czas i wysiłek podatników, a także uniknąć wszelkich nieporozumień i pomyłek związanych z zapłatą podatków na niewłaściwy rachunek urzędu. Pozwala to także zniwelować związane z tym opóźnienia w zapłacie podatku i rozliczeniu się z urzędem skarbowym. Można zatem wywnioskować, że indywidualny numer rachunku podatkowego służy udoskonaleniu całego procesu rozliczenia podatków w kraju. Rozwiązanie to zostało wcześniej wprowadzone i przetestowane na przedsiębiorcach, którzy rozliczali się za pomocą indywidualnego rachunku ZUS. Gdy tylko zauważono, że innowacja ta przyniosła pozytywne skutki i zmiany w systemie podatkowym, została podjęta decyzja o wprowadzeniu systemu indywidualnych rachunków podatkowych dla podatników.

Zmiany te w żaden sposób nie wpłynęły jednak na procedurę zwrotu nadpłat należności. Wszystkie nadpłaty są zwracane na osobiste konto bankowe podatnika, a nie na mikrorachunek podatkowy – tak, jak to miało miejsce wcześniej.

Numer indywidualnego rachunku podatkowego

Numer indywidualnego rachunku podatkowego zawiera 26 znaków i jest unikatową kombinacją cyfr (24 cyfry) i dużych liter alfabetu łacińskiego (2 litery). Wzór mikrorachunku może wyglądać następująco: LK10100071222YXXXXXXXXXXXX. Można go wytłumaczyć w następujący sposób: 

• LK – „liczba kontrolna”;
• cyfry 10100071222 – są używane we wszystkich numerach na stałe i wskazują na numer rozliczeniowy i uzupełniający Narodowego Banku Polskiego;
• zamiast litery „Y” używana jest cyfra 1, jeżeli podatnik wykorzystuje numer PESEL lub cyfra 2, jeżeli podatnik wykorzystuje numer NIP;
• na miejscu kolejnych 11 lub 10 liter „X” wpisywany jest numer PESEL lub NIP; 
• żeby uzupełnić brakujące jedną lub dwie cyfry, na końcu wpisywane jest „0”.

Taka formuła numeru indywidualnego rachunku podatkowego pozwala na tworzenie nieskończonej liczby unikatowych mikrorachunków do rozliczania się z urzędem. Ponadto właściciel numeru może go sprawdzić w dowolnej chwili, dysponując jedynie numerem PESEL lub NIP. Jest to dosyć wygodne, logiczne i nieskomplikowane rozwiązanie.

Przed pierwszym użyciem numeru podatkowego należy upewnić się, że zawiera on cyfry 10100071222 oraz prawidłowy numer NIP lub PESEL użytkownika. Ponadto łączna liczba znaków numeru nie powinna być ani mniejsza, ani większa niż 26 znaków. Należy pamiętać, że jeżeli numer jest błędny, to zapłata podatku nie nastąpi, a środki zostaną przelane na niewłaściwe konto bankowe.

Jak wygenerować indywidualny rachunek podatkowy?

Generowanie indywidualnego numeru podatkowego jest bardzo proste. Wszystko, co jest do tego potrzebne, to przeglądarka, połączenie z siecią Internet oraz własny numer PESEL i NIP pod ręką. Następnie należy dokonać takich działań:

• otworzyć oficjalną stronę Generatora mikrorachunku podatkowego;
• zaznaczyć opcję i wpisać swój numer PESEL, jeżeli jesteś osobą fizyczną, nie płacisz podatku VAT i nie prowadzisz działalności gospodarczej;
• zaznaczyć opcję i wpisać swój numer NIP, jeżeli prowadzisz działalność gospodarczą, jesteś podatnikiem VAT lub spłacasz składki ubezpieczeń społecznych i/lub zdrowotnych;
• użyć przycisku „Generuj”.

Częste zapytania

Odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania dotyczące generowania i stosowania indywidualnego numeru podatkowego do rozliczania się z urzędem skarbowym.

Od kiedy obowiązują indywidualne numery podatkowe?

Mikrorachunki podatkowe dla indywidualnych podatników zostały wprowadzone w styczniu 2020 roku. Od tego czasu wszystkie należności należy spłacać na jeden numer podatkowy.

Czy korzystanie z mikrorachunków podatkowych jest obowiązkowe tylko dla przedsiębiorców?

Zarówno przedsiębiorcy, jak i podatnicy indywidualni są zobowiązani do korzystania z indywidualnego numeru podatkowego w celu zapłaty należności podatkowych.

Czy można samodzielnie wygenerować numer rachunku podatkowego?

Mikrorachunek podatkowy można wygenerować samodzielnie, w trybie online, na oficjalnej stronie Portalu Podatkowego.

Czy istnieje możliwość korzystania z wcześniejszej formy rozliczania się?

Nie, wszyscy są zobowiązani do rozliczania się poprzez jeden numer podatkowy.

Czy korzystanie z mikrorachunku podatkowego wiąże się z dodatkowymi opłatami?

Nie, korzystanie z indywidualnego rachunku podatkowego jest całkowicie nieodpłatne. Wygenerowanie go też nie wymaga ponoszenia żadnych kosztów.