Podatek od sprzedaży samochodu 2023 i obowiązkowe formalności

Ilość samochodów w Polsce rośnie z roku na rok. Szacuje się, że aż 62% z nas jeździ samochodem codziennie. To w większości dojazdy do pracy i podwożenie dzieci do szkoły, przedszkola oraz na zajęcia dodatkowe. W ostatnich latach zmieniło się też nasze podejście do wieku i stanu technicznego posiadanego pojazdu. Coraz chętniej wydajemy swoje oszczędności i zaciągamy kredyty bądź pożyczki pozabankowe, aby nabyć młodszy i lepszy samochód. Zwiększył się także popyt na samochody fabrycznie nowe.

Jeśli więc planujesz zakup lepszego samochodu, czeka cię także sprzedaż poprzedniego. Niektórzy użytkownicy dróg to już starzy wyjadacze, którzy mają za sobą już niejedną wymianę pojazdu, ale nie wszyscy są tacy doświadczeni. A sprzedaż auta to sytuacja, która często wystawia nasze nerwy na trudną próbę. Wiadomo, my chcemy dostać jak najwięcej, a potencjalny kupiec, który wziął np. pożyczkę pozabankową i ma ograniczone możliwości, chce kupić jak najtaniej. Ot, zwyczajny konflikt interesów. Sprzedaż samochodu to także spora dawka obowiązkowych formalności, warto więc się do tego odpowiednio przygotować, żeby nie było niespodzianek.

Posiadasz samochód lub planujesz jego zakup? Przeczytaj więcej artykułów dla kierowców - przyszłych i obecnych.

Jak przygotować się krok po kroku do sprzedaży samochodu?

1. Analiza rynku. Zacząć należy od przejrzenia portali z ogłoszeniami motoryzacyjnymi. Na chwilę obecną najwięcej ogłoszeń można znaleźć na stronie OLX, Otomoto, Allegro oraz Gratka, niekiedy zdarzają się także portale z lokalnymi ofertami. Przefiltruj je tak, aby uzyskany wynik odpowiadał parametrom twojego auta. Ważny jest przede wszystkim model, wersja, rocznik, pojemność i rodzaj silnika oraz moc. Można też dodać do filtra ważne atuty auta, jak klimatyzacja, wbudowana nawigacja, podgrzewane siedzenia, czujniki cofania itd.
2. Ustalanie ceny. Kiedy pojawi się lista takich bądź podobnych egzemplarzy, porównaj ceny i ustal swoją. Dolicz też kwotę, która będzie negocjowana. Niektórzy sprzedający na początek podają znacznie większą cenę, licząc na szczęście, że za tyle auto się sprzeda. Próbować można i czasem się udaje, ale w większości przypadków rynek weryfikuje takie ceny i po prostu nie ma zainteresowania takim autem.
3. Ogłoszenie. Kiedy już wiesz, za ile chcesz sprzedać swoje auto, zamieść ogłoszenie. Dziś giełdy samochodowe odchodzą w zapomnienie, większość sprzedaży bazuje na ogłoszeniach internetowych. Zrób ładne zdjęcia, popracuj nad opisem zalet pojazdu. To taki marketing w skali mikro, im lepiej to zrobisz, tym szybciej sprzedaż. Odradzamy jednak podawanie nieprawdy, bo można mieć potem poważne problemy.
4. Dokumenty. Przyszykuj w jednym miejscu dokumenty, czyli kartę pojazdu (o ile była), dowód zakupu lub umowę, książkę serwisową (o ile ją posiadasz), kluczyki zapasowe i ewentualne rachunki za naprawy czy modyfikacje. Wydrukuj sobie też umowę sprzedaży samochodu 2022 in blanco, którą znajdziesz w internecie, najlepiej kilka egzemplarzy. Kiedy nagle pojawi się potencjalny kupiec, wszystko będzie przygotowane.
5. Sprzątanie. Przygotuj pojazd do sprzedaży. Wyjmij z niego wszystkie swoje rzeczy osobiste. Jeśli część z nich musi zostać, bo na bieżąco korzystasz z auta, zgromadź je w jednym miejscu, np. w koszyku lub torbie. Posprzątaj w samochodzie, bałagan i brzydki zapach to pierwsze wady, które odstraszają oglądającego.
6. Małe naprawy. Warto się nad tym pochylić, bo niesprawna wycieraczka, brak światła w kabinie, urwane pokrętło albo zepsuty mechanizm regulacji fotela nie wymagają wiele wysiłku. Są natomiast zawsze powodem do negowania stanu technicznego pojazdu i negocjowania ceny.

Czytaj również: Kredyt samochodowy – kalkulator i ranking najlepszych rozwiązań dla kierowców

Finalizujemy transakcję sprzedaży samochodu

Kiedy już pojawi się konkretny kupujący i uda wam się dobić targu, to oznacza, że czas na formalności. Spiszcie umowę kupna-sprzedaży samochodu, koniecznie w dwóch egzemplarzach. Powinna zawierać minimum pełne dane kupującego i sprzedającego (imię, nazwisko, adres numer dowodu, Pesel), cenę oraz opis przedmiotu umowy (model, rocznik, numer rejestracyjny oraz numer VIN). Czyli kto komu, za ile i co.

Wiele umów sprzedaży samochodu zawiera także zapis, że kupujący zapoznał się ze stanem technicznym pojazdu i nie wnosi żadnych uwag. Warto jednak pamiętać, że w przypadku wad samochodu, które zataimy, a które to narażą kupującego na duże wydatki, przed sądem ten zapis nie stanowi skutecznej ochrony dla sprzedającego.

Obie strony muszą umowę podpisać, a dla komfortu psychicznego warto mieć przy jej zawieraniu jakiegoś świadka. Potem trzeba tylko dobrze przeliczyć pieniądze i przekazać naszykowany wcześniej komplet dokumentów.

Kwestia dodatkowa – polisa ubezpieczeniowa

Sprzedając samochód należy uzgodnić też z kupującym kwestię ubezpieczenia pojazdu i zawrzeć odpowiedni zapis na ten temat w umowie. Kupujący może przejąć w drodze cesji polisę od sprzedającego, co warto też wliczyć w cenę, zwłaszcza, kiedy okres aktywnej ochrony jest jeszcze długi. Może też z niej zrezygnować i wtedy potrzebne jest specjalne oświadczenie. Na jego podstawie wypowiesz potem polisę na sprzedany pojazd, a ubezpieczyciel zwróci ci niewykorzystaną kwotę ubezpieczenia, przeliczoną proporcjonalnie w skali roku.

Samochód sprzedany i co teraz?

Maszynę udało się sprzedać, nawet za dobrą cenę, nic tylko się cieszyć. Ale pozostaje jeszcze kilka formalności, których trzeba dopilnować.

Ubezpieczenie. Niezależnie od tego czy kupujący zdecydował się na twoją polisę czy też nie, musisz zgłosić firmie ubezpieczeniowej, że sprzedałeś pojazd. Można to zrobić od razu, bo większość towarzystw obsługuje już takie zgłoszenia online. Zwykle wystarczy krótka informacja albo wypełnienie specjalnego formularza oraz skan oświadczenia kupującego.

Wyrejestrowanie pojazdu. Czeka cię także wizyta w urzędzie gminy, w wydziale komunikacji, gdzie twój samochód jest zarejestrowany. Teoretycznie nie jest to prawnie egzekwowany obowiązek, a jedynie zalecenie urzędu, ale warto to zrobić. W przypadku jakiegoś zdarzenia z udziałem sprzedanego auta albo jego kradzieży, nie trzeba będzie niczego wyjaśniać. Tym bardziej, że samo wyrejestrowanie samochodu po sprzedaży to tak naprawdę złożenie jednego, nieskomplikowanego formularza i odebranie decyzji o wyrejestrowaniu auta. I zero kosztów.

Podatek od sprzedaży samochodu. To inaczej po prostu podatek dochodowy od osób fizycznych. Ten obowiązek powstaje w przypadku, kiedy sprzedamy samochód przed upływem 6 miesięcy od zakupu. Co ważne, termin ten jest liczony dopiero od końca miesiąca, w którym nabywamy pojazd, a nie od konkretnej daty kupna. Obowiązek opodatkowania tej czynności powstaje nawet w przypadku, kiedy na sprzedaży nic nie zarobimy albo nawet stracimy. I tak trzeba zapłacić ewentualny podatek dochodowych od osób fizycznych. Rozliczenia dokonuje się wraz z innymi dochodami za pomocą zeznania podatkowego PIT-37, a  w przypadku, kiedy dodatkowo prowadzimy firmę, PIT-36. Mowa tu oczywiście o sprzedaży aut od prywatnych właścicieli. Obecnie, od 15 lutego 2019 mamy nowość, Administracja Skarbowa wdrożyła automatyczne rozliczanie naszych zeznań podatkowych. A że znajdują się tam tylko dochody znane US z nadesłanych przez pracodawców zeznań PIT-11, wszelkie dodatkowe trzeba podać samodzielnie. Wobec tego osoba, która w roku podatkowym 2018 zbyła samochód przed upływem wspomnianych 6 miesięcy, musi dodać ręcznie ten dochód. Co to oznacza w praktyce? Trzeba zalogować się na stronie podatki.gov.pl i ręcznie dodać kwotę w rubryce „inne dochody”.  Podstawą opodatkowania jest dochód podatnika czyli różnica pomiędzy przychodem, a kosztami uzyskania przychodu. I taką też metodę należy przyjąć również w przypadku obliczania podatku od sprzedaży auta. Od kwoty sprzedaży należy odjąć kwotę nabycia pojazdu oraz wszelkie koszty zakupu części, napraw i modernizacji, pod warunkiem, że są udokumentowane. Nawet jeśli wyjdzie 0, należy je wpisać. Sama opłata skarbowa za samochód, a w zasadzie za jego sprzedaż, naliczy się łącznie podatkiem od innych dochodów. Na dopisanie tej kwoty na portalu internetowym mamy czas do 30 kwietnia, można też w tym czasie wysłać do Urzędu Skarbowego tradycyjne zeznanie papierowe. Natomiast za niedopełnienie tego obowiązku podatnik zostanie prędzej czy później ukarany, a grzywny zaczynają się od kwoty 168 zł, a kończą na 33 600 zł.

Pamiętać należy, że sprzedaż auta po upływie wspomnianych 6 miesięcy nie rodzi obowiązku podatkowego i nie trzeba tej kwoty dodawać do zeznania.

Opisane formalności i obowiązki sprzedającego samochód w gruncie rzeczy nie są ani kosztowne, ani też skomplikowane. Trzeba jedynie o wszystkim pamiętać albo przed sprzedażą przeczytać nasz lub podobny poradnik. Wystarczy w oknie wyszukiwarki wpisać frazę „sprzedałem samochód i co dalej?”.