Urlop wychowawczy 2023 - ile trwa i komu przysługuje? Jak napisać wniosek o urlop wychowawczy?

Urlop wychowawczy jest ostatnim z trzech urlopów, które są związane z macierzyństwem i ojcostwem. Pierwszy z urlopów, o których mowa to urlop macierzyński-każda kobieta, która jest w ciąży lub planuje dziecko, powinna wiedzieć, że może się nim posłużyć nawet na sześć tygodni przed porodem. Za to drugi urlop bynajmniej nie jest już taki oczywisty, ponieważ niewiele się o nim słyszy, mianowicie jest to urlop rodzicielski, który rodzice mogą wykorzystać po skończonym urlopie macierzyńskim. Warto wiedzieć, że urlopy, które są związane z rodzicielstwem mają możliwość użytkować obydwoje z rodzicieli, tak samo mama, jak również tata dziecka. W momencie, kiedy skończył się czas przebywania na urlopie rodzicielskim, z pomocą przychodzi następny urlop, który śmiało możemy nazwać kontynuacją poprzednich i przeznaczyć go na dalszy czas rozwoju potomka. Ostatni rodzaj urlopu związanego z opieką nad dzieckiem to urlop wychowawczy, przeczytasz o tym więcej w niniejszej publikacji. 

Urlop wychowawczy, ile trwa i kto może go użytkować? Czy za urlop wychowawczy otrzymasz zapłatę i czy wlicza się do czasu zatrudnienia? Poznaj odpowiedzi na te i inne pytania oraz dowiedz się, co napisać w podaniu o urlop wychowawczy. 

Urlop wychowawczy - podstawa prawna, czyli kto i kiedy może użytkować urlop wychowawczy?

Upoważnienie do użytkowania urlopu wychowawczego posiadają obydwoje rodziciele, a także prawny opiekun dziecka, który nie jest biologicznym rodzicem. Urlop wychowawczy został stworzony tylko dla pracowników, którzy są zatrudnieni na umowie prawnej. Zatem pracobiorcy, którzy pracują na podstawie umów cywilnoprawnych nie będą mogli wykorzystać uprzywilejowania, jakim jest dodatkowa chwila, który można przeznaczyć na samodzielne wychowanie potomka. 

Urlop wychowawczy zostanie przyznany, wtedy gdy spełniasz warunek konieczny, czyli jesteś pracownikiem, który pozostawał w stosunku pracy przez minimum sześć miesięcy. Nie jest konieczne, aby była to jedna praca ciągiem przez ostatnie sześć miesięcy, ponieważ do stażu pracy liczy się także czas pracy we wcześniejszych miejscach, jak i okres otrzymywania zasiłku z bezrobocia. Jeżeli jesteś rodzicem, który ma chociażby sześciomiesięczny staż pracy na umowie prawnej, spokojnie możesz przedłożyć podanie o urlop wychowawczy. Natomiast jeśli jesteś rodzicem, który jest bezrobotny, ubezpieczony w KRUS lub masz podpisaną umowę cywilnoprawną niestety, ale nie masz możliwości ubiegania się o urlop wychowawczy.

Dokładne warunki związane z urlopem wychowawczym reguluje Ustawa z dnia 26.06.1974 r. zapisana w kodeksie pracy. 

Czytaj również: Czym jest świadczenie rodzicielskie oraz ile wynosi w 2022? Wzór wniosku o świadczenie rodzicielskie

Urlop wychowawczy a ciąża

Co zrobić w sytuacji, kiedy małżonka zaszła w ciąże w ciągu użytkowania urlopu wychowawczego? Mamy dwa wyjścia, otóż kobieta może przejść na L4 lub niezmiennie użytkować urlop wychowawczy. Korzystnym wyjściem z tej okoliczności jest pójście na L4, ponieważ dzięki temu dziewczyna zyska zasiłek z tytułu ciąży, jak również po porodzie otrzyma ponowną możliwość skorzystania ze wszystkich urlopów na potomka. W momencie, gdy dziewczyna nie zrezygnuje z urlopu wychowawczego, po wydaniu na świat kolejnego potomka niestety, ale traci możliwość przejścia na urlop macierzyński, a jedynie będzie mogła liczyć na zasiłek. 

Urlop wychowawczy a umowa cywilnoprawna

Zakładając, że jesteś zatrudniony na umowie cywilnoprawnej, nie przynależy Ci urlop wychowawczy. Natomiast w wypadku, gdy aktualnie przebywasz na urlopie wychowawczym i szukasz dodatkowego zarobku, bez obaw możesz podpisać umowę cywilnoprawną.

Urlop wychowawczy a przedszkole

W trakcie pobytu na urlopie wychowawczym dopuszczalne jest, aby maluch uczęszczał do żłobka lub przedszkola, ponieważ zdaniem Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej kilka godzin w tym miejscu wcale nie jest sprzeczne z realizowaniem indywidualnego nadzoru nad maluchem. 

Urlop wychowawczy a urlop wypoczynkowy

Urlop wypoczynkowy w pewnym zakresie jest zależny od urlopu wychowawczego, co to znaczy w realiach? Mianowicie urlop wypoczynkowy obliczany jest równomiernie do przepracowanego czasu, dlatego też jeżeli pracobiorca nie pojawia się w miejscu pracy przez cały miesiąc, jego urlop ulega równomiernemu pomniejszeniu. W kwestii nieobecności 1 miesiąca, urlop jest zmniejszony o 1/12. 

Urlop wychowawczy - ile trwa?

Limit urlopu wychowawczego to 36 miesięcy, czyli pełne trzy lata na samodzielną opiekę nad potomkiem. Rodzice mogą zagospodarować okres urlopu między sobą na kilka części, ale nie więcej niż 5. Urlop może być użytkowany dopóki potomek nie ukończy szóstego roku życia w dowolnie wybranym momencie. 

Inaczej sprawa wygląda, w sytuacji rodziców biologicznych lub opiekunów dzieci niepełnosprawnych. Dla rodziców dzieci, które mają orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności, przynależny jest dodatkowy urlop wychowawczy. Dodatkowy urlop, nieodmiennie, od podstawowego trwa 36 miesięcy i udzielany jest bez różnicy czy użytkowany był urlop podstawowy. Opiekunowie mogą użytkować urlop dodatkowy w dowolnym czasie, do momentu aż dziecko osiągnie pełnoletność. 

Urlop może użytkować oboje rodziców, aczkolwiek w momencie, gdy na urlop pójdzie tylko jedna ze stron, to będzie mogła przebywać na nim maksymalnie z 35 miesięcy, przy czym 1 pozostały miesiąc należy do drugiej strony. To prawo jest niepodważalne i nie jesteśmy w stanie oddać go do wykorzystania drugiej stronie. Jest jedno odstępstwo, które pozwala na wykorzystanie całych 36 miesięcy urlopu przez jedną osobę i jest nim okoliczność, w jakiej druga strona została pozbawiona praw rodzicielskich lub nie żyje. Tak więc, jeżeli druga strona nie pójdzie na chociażby miesiąc urlopu, zostanie on odpowiednio skrócony. Przepis ten wygląda identycznie w sprawie dodatkowego urlopu wychowawczego dla opiekunów dzieci z niepełnosprawnością. 

Pozostaje jeszcze jedno rozwiązanie, podczas którego oboje rodziców ma możliwość jednocześnie użytkować urlop wychowawczy. W tym rozwiązaniu rodzice mogą przebywać na urlopie wychowawczym co najwyżej 18 miesięcy  (suma dwóch urlopów powinna wynosić nie więcej niż 36 miesięcy). Zasada ta wygląda identycznie w kwestii dodatkowego urlopu wychowawczego dla opiekunów dzieci z niepełnosprawnością.

Czy urlop wychowawczy jest płatny? - sprawdź, czy można załatwić płatny urlop wychowawczy

Urlop wychowawczy w odróżnieniu od reszty urlopów, które mają do wykorzystania rodzice, niestety, jest bezpłatny. W trakcie urlopu wychowawczego firma nie wypłaca pensji. Jeśli potrzebujesz pieniędzy, pamiętaj o wsparciu finansowym, które oferuje Szybka Gotówka! Aby otrzymać pieniądze będąc na urlopie wychowawczym masz możliwość wrócić do pracy, obniżając etat lub poszukać innej pracy z małą ilością godzin. Pamiętaj, że praca w trakcie urlopu wychowawczego nie może kolidować z realizacją opieki nad potomkiem.

Urlop wychowawczy jest całkowicie bezpłatny, jedyne pieniądze, których mogą się spodziewać rodzice to zasiłek wychowawczy. Zasiłek wychowawczy jest wypłacany w należności 400 złotych na miesiąc. W okolicznościach podczas, których na urlopie wychowawczym jest obydwu rodziców jednocześnie, zasiłek jest jeden. Zasiłek wypłacany jest przez 24 miesiące, chyba że na świat przyszło więcej niż jedno dziecko w trakcie jednego porodu, wtedy możemy pobierać go przez 36 miesięcy. W okolicznościach, podczas których rodzice sprawują nadzór nad potomkiem z niepełnosprawnością, zasiłek można pobierać przez 72 miesiące. 

Czytaj również: 500 plus — oferowane programy rządowe. 500+ na pierwsze dziecko, na wakacje, dla seniorów

Wniosek o urlop wychowawczy - jak napisać podanie o urlop wychowawczy? 

Z racji tego, że urlop wychowawczy nie należy do urlopów obowiązkowych, koniecznie jest przedłożenie formalnego podania o urlop. Stosownie do obowiązującego prawa, wniosek o urlop wychowawczy powinieneś zanieść do pracy nie później niż 21 dni przed spodziewanym początkiem urlopu. Załóżmy, że złożysz wniosek na czas, wtedy pracodawca nie ma prawa go odrzucić. Natomiast w wypadku, kiedy spóźnisz się ze przedłożeniem wniosku i oddasz go po terminie ustawowych 21 dni, Twój urlop możliwe, że się opóźni. Zasada 21 dni jest potrzebna pracodawcy, aby w tym terminie mógł znaleźć zastępstwo na Twoje miejsce lub odpowiednio rozplanować pracę w firmie. Wniosek o urlop wychowawczy to formalny dokument, który powinien być napisany w formie pisemnej z zachowaniem niezbędnych elementów, takich jak: dane pracownika, dane pracodawcy, data i miejsce złożenia wniosku, dane potomka, którym będziemy się opiekować, dokładne ramy czasowe, na które chcemy otrzymać urlop oraz odręczny podpis. 

Weź pożyczkę