Upadłość konsumencka – co to jest i jak złożyć wniosek o upadłość konsumencką?

Zdarzają się sytuacje, w których dochodzi do tego, że ciążące na danej osobie zobowiązania finansowe przekraczają jej możliwości. Dzieje się tak , gdy kredytobiorca zaciąga jeden lub kilka kredytów, a czasem też pożyczek pozabankowych, ale wysokość miesięcznych rat, które trzeba regularnie spłacać, przekracza wysokość zarobków tej osoby. Osoba zadłużona staje się w takim przypadku niewypłacalna, a jej długi przez dłuższy czas nie mogą zostać spłacone. Tego typu sytuacje są rozpatrywane na poziomie państwa, a wszystkie kwestie związane z ogłoszeniem niewypłacalności kredytobiorcy – czyli tzw. upadłości konsumenckiej – zostały określone i uregulowane w polskim prawie upadłościowym.

Czy wszyscy mogą ogłosić upadłość konsumencką, a jeżeli nie, to komu dokładnie przysługuje takie prawo i jakie warunki należy spełnić? Jakie są etapy procesu upadłościowego? Jak złożyć wniosek o upadłość konsumencką? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań można znaleźć w naszym artykule. Na początek wyjaśnimy jednak, czym w ogóle jest upadłość konsumencka i w jaki sposób można zdefiniować to pojęcie.

Co to jest upadłość konsumencka?

Upadłość konsumencka jest procesem prawnym, który polega na oddłużeniu lub całkowitym umorzeniu długów i wszelkich aktualnych zobowiązań finansowych osoby, która z określonych powodów nie jest w stanie spłacić ich samodzielnie. Upadłość konsumencką można ogłosić tylko w przypadku, gdy dochodzi do faktu niewypłacalności osoby fizycznej. Taka sytuacja może mieć miejsce zarówno z powodów niezawinionych przez tę osobę, jak i z jej osobistej winy, a nawet z powodu umyślnych kroków. 

 Niekiedy są to sytuacje, na które ogłaszająca upadłość konsumencką osoba nie miała żadnego wpływu (na przykład utrata pracy, wypadek, choroba własna lub osoby z rodziny). W takich sytuacjach konsument może liczyć na całkowite umorzenie swoich zobowiązań finansowych. Nie znaczy to jednak, że taka procedura nie pociąga za sobą żadnych negatywnych konsekwencji. Omówimy je w dalszej części artykułu. 

Jednakże co w przypadku, gdy osoba podejmuje umyślne kroki, które doprowadzają do jej upadłości konsumenckiej? Czy w takim przypadku polskie prawo też przewiduje spłatę zobowiązań osoby, ogłaszającej własną niewypłacalność, do której doprowadziła w umyślny sposób? Odpowiedź brzmi: tak! W tym przypadku sąd ma jednak bardziej restrykcyjne wymagania wobec osoby, ogłaszającej własną niewypłacalność. 

Podsumowując; upadłość konsumencka jest sytuacją finansową osoby fizycznej, w której jej zobowiązania finansowe są znacznie wyższe niż aktualne i potencjalne dochody, co uniemożliwia terminową spłatę owych zobowiązań, a także prowadzi do opóźnień w spłacie rat kredytowych i pożyczek, co pociąga ze sobą kolejne, narastające zadłużenia i brak możliwości wywiązania się z nich. Innymi słowy: upadłość konsumencka jest stanem niewypłacalności osoby fizycznej.

Upadłość konsumencka – jakie zmiany weszły w życie?

Ostatnie zmiany w polskim prawie upadłościowym weszły w życie w marcu 2021 roku. Dotyczą one między innymi procedury ogłoszenia upadłości konsumenckiej, która w związku z tym została znacznie uproszczona. Według najnowszych przepisów w roku 2020 zaczęły obowiązywać następujące zmiany: 

• Osoba, która ogłasza własną upadłość konsumencką nie jest już zobowiązana do przedstawiania i udowadniania powodów, dla których doszło do jej niewypłacalności;
• osoba, posiadająca aktualne zadłużenia, może zawrzeć umowę z wierzycielem, w związku z czym nie musi już ogłaszać własnej upadłości konsumenckiej.
• Upadłość konsumencką mogą ogłosić także osoby, które doprowadziły do niej umyślnie, jednak w przypadku, gdy sąd udowodni premedytację niewypłacalności, będą zobowiązane do spłaty swoich długów w terminie od 36 miesięcy do 7 lat. W takim przypadku dochodzi zatem po prostu do przedłużenia terminu spłaty zobowiązań.
• W przypadku, kiedy ogłaszająca upadłość konsumencką osoba nie posiada żadnego majątku, sąd może podjąć decyzję o pełnym umorzeniu kredytów, długów i innych zobowiązań finansowych.

Koszty, które należy ponieść, żeby ogłosić upadłość konsumencką

Mimo że osoby, które decydują się na tak odważny krok, jakim jest ogłoszenie upadłości konsumenckiej, znajdują się w skomplikowanej sytuacji finansowej, to i tak muszą ponieść pewne koszty, związane z wnioskowaniem o upadłość konsumencką, a także z towarzyszącym tej procedurze postępowaniem sądowym. Jakie są zatem koszty ogłoszenia upadłości konsumenckiej w 2022 roku? 

Przede wszystkim są to koszty opłaty sądowej, wynoszącej 30 złotych – należy je spłacić jeszcze na etapie składania wniosku. Jeżeli w trakcie postępowań sądowych chcesz skorzystać ze wsparcia pełnomocnika, należy wówczas dodać do tej kwoty kolejne 17 złotych. 

Największą część kosztów stanowią jednak wydatki, związane z korzystaniem z usług adwokata. Tutaj wysokość kwoty może być różna – jest bowiem uzależniona od wielu czynników, a mianowicie: 

• indywidualnej sytuacji klienta i poziomu jej skomplikowania;
• cennika wybranego adwokata;
• miejsca i czasu trwania całego procesu sądowego. 

Z reguły z usług adwokatów korzystają osoby, znajdujące się w spornej sytuacji finansowej, które mimo wszystko muszą udowodnić własną upadłość konsumencką. Cennik za korzystanie z takich usług waha się między 2 000 złotych a 15 000 złotych. Warto jednak skorzystać z takiej pomocy prawnej w sytuacji, gdy Twoje długi co najmniej kilkakrotnie przekraczają koszt adwokata. 

Podstawowe warunki upadłości konsumenckiej

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest dosyć skomplikowanym i złożonym procesem, który składa się z wielu etapów. Ponadto wiąże się z szeregiem warunków i wymagań wobec osób, które decydują się na tego typu rozwiązanie. Przede wszystkim należy pamiętać, że jest to opcja, z której mogą skorzystać tylko i wyłącznie osoby fizyczne. A więc jeżeli prowadzisz działalność gospodarczą nie możesz ogłosić własnej upadłości konsumenckiej, nawet jeżeli Twoje zobowiązanie nie są w żaden sposób związane z prowadzeniem firmy. Niewypłacalność mogą ogłosić tylko pełnoletnie osoby fizyczne, podejmujące pracę lub będące z jakiegoś powodu bezrobotne.

Jeżeli konsument liczy na całkowite umorzenie długu, nie może wówczas posiadać własnego majątku, jakim są na przykład: samochód, mieszkanie, dom, działka, antyki, cenne monety, papiery wartościowe i inne tego typu rzeczy, które można wycenić. Jeżeli zaś konsument posiada majątek, to zostanie on poddany ocenie i sprzedany na rzecz spłaty wszystkich długów i zobowiązań. 

Kolejnym warunkiem ogłoszenia własnej niewypłacalności jest złożenie wniosku o upadłość konsumencką, a także uiszczenie 30 złotych w ramach opłat sądowych. Na tym etapie większość konsumentów korzysta z profesjonalnego wsparcia kancelarii prawnej, która przygotowuje odpowiednie pismo.

Jak ogłosić upadłość konsumencką? 

Jak już wspomnieliśmy wcześniej – proces ogłoszenia upadłości konsumenckiej jest dosyć skomplikowany. Można go jednak podzielić na kilka zasadniczych etapów, w każdym z nich konsument powinien podjąć odpowiednie kroki.

Krok 1. Należy przeanalizować polskie prawo upadłościowe i przełożyć własną sytuację finansową na przepisy prawne, które najlepiej ją charakteryzują. Posiadając niezbędne informacje, lub korzystając z usług kancelarii prawnej, można przejść do kolejnego etapu.

Krok 2. Złożenie wniosku o upadłość konsumencką. Na łamach internetu można znaleźć wiele wzorów wniosków o upadłość konsumencką. Należy wybrać i wypełnić ten, który charakteryzuje Twoją indywidualną sytuację finansową.

Krok 3. Postępowanie prawne. Na tym etapie sąd podejmuje decyzję o częściowym lub pełnym umorzeniu Twoich długów, ewentualnie odrzuca Twój wniosek o upadłość konsumencką. 

Krok 4. Ocena i sprzedaż majątku z tytułu spłaty zobowiązań finansowych – dotyczy osób, które mają we własnym posiadaniu jakiś majątek (ruchomy lub nieruchomy).

Krok 5. Umorzenie zobowiązań finansowych lub spłata długów (w zależności od decyzji sądu).

Wniosek o upadłość konsumencką 2022

Wniosek o upadłość konsumencką ma formę formularza. Formularz wniosku należy wypełnić, a następnie złożyć w biurze podawczym sądu osobiście lub przesłać pocztą na adres biura. We wniosku należy podać prawdziwe informacje, mianowicie: 

• dane osobowe dłużnika;
• miejsce zamieszkania i adres dłużnika;
• dane kontaktowe dłużnika;
• informacje o przedstawicielu ustawowym dłużnika;
• informacje o pełnomocniku dłużnika;
• aktualny i zupełny wykaz majątku dłużnika z szacunkową wyceną;
• spis wierzycieli;
• informacje o osiągniętych przychodach w okresie sześciu miesięcy przed dniem złożenia wniosku;
• informacje o koszta utrzymywania się dłużnika, a także osób, które są na jego utrzymaniu;
• informacje o czynnościach prawnych dokonanych przez dłużnika w ciągu ostatniego roku;
• uzasadnienie wniosku o upadłość konsumencką;
• dowody potwierdzające niewypłacalność konsumenta.

Wzór wniosku, a także dokładną instrukcję jego wypełnienia i złożenia można odnaleźć na oficjalnej stronie upadłośćkonsumencka.com.pl. 

Konsekwencje upadłości konsumenckiej

Jak już wspomnieliśmy wcześniej, upadłość konsumencka ciągnie ze sobą szereg negatywnych konsekwencji, które należy rozważyć i przeanalizować zanim przystąpić do ogłoszenia upadłości konsumenckiej. Wśród nich można wymienić następne: 

• ograniczenie liczby umów konsumenckich, które konsument może dokonać w jednym okresie czasowym; 
• brak możliwości porzucenia pracy zawodowej lub zmiany pracy na mniej opłacalną, może to spowodować umorzenie upadłości konsumenckiej i ponowną potrzebę spłaty wszystkich zobowiązań finansowych;
• potrzeba przekazania własnego majątku na spłatę zobowiązań finansowych;
• jeżeli konsument, ogłaszający własną niewypłacalność jest w związku małżeńskim, zachodzi potrzeba podziału majątku;
• brak możliwości zaciągnięcia kredytu lub pożyczki ze względu na złą historię kredytową i wpis w KRD o niewypłacalności konsumenckiej.

Mimo tego, że ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest jedynym wyjściem z trudnej sytuacji finansowej dla wielu osób, to nie jest to w pełni pozytywna opcja. Jak widać, niesie ona ze sobą wiele negatywnych konsekwencji, które przekładają się na przyszłość konsumencką oraz finansową, osoby, która zdecydowała się w pewnym momencie na ogłoszenie własnej niewypłacalności. W związku z tym nie warto rozważać upadłość konsumencką jako korzystny krok w stronę własnego dobrobytu finansowego, a tylko jako konieczność w określonych sytuacjach życiowych.