Emerytura pomostowa – ile wynosi w 2023 roku oraz komu przysługuje?

Emerytura pomostowa jest to jeden z rodzajów świadczenia państwowego, o które mogą ubiegać się osoby w wieku emerytalnym i przedemerytalnym, o różnym statusie społecznym. O tym, czy osoba uzyska emeryturę pomostową decyduje wykonywana przez nią praca, a także lata doświadczenia w poszczególnych zawodach o podwyższonym ryzyku. Czym dokładnie jest emerytura pomostowa i jakie warunki należy spełnić, żeby móc ubiegać się o to świadczenie pieniężne? Jaka jest wysokość emerytury pomostowej w 2022 roku? Na te i wiele innych pytań, dotyczących procedury ubiegania się o świadczenie w formie emerytury pomostowej, odpowiemy w naszym artykule.

Czytaj więcej artykułów z kategorii "Budżet państwa"

Weź pożyczkę

Co to jest emerytura pomostowa?

W ustawie z dnia 19 grudnia 2008 roku, która reguluje wszystkie kwestie prawne, związane z wypłatą emerytury pomostowej, została ona określona jako specjalne świadczenie, które ma charakter regularny i jest wypłacane osobom, które przez dłuższy okres wykonywały pracę w warunkach szczególnych lub pracę o szczególnym charakterze. 

Jeżeli chcemy zrozumieć, kto dokładnie może ubiegać się o świadczenie, jakim jest emerytura pomostowa, należy najpierw przyjrzeć się kilku pojęciom: 

• „warunki szczególne” oraz 
• „praca o szczególnym charakterze”. 

Jaką pracę i jakie warunki pracy można określić jako szczególne? Czy praca w szkole może zostać za taką uznana i czy w takim przypadku emerytura pomostowa przysługuje nauczycielom? 

Wszystkie te pojęcia zostały bardzo dokładnie określone w polskim prawie, które w pełni reguluje kwestie, dotyczące emerytury pomostowej. Pracę o szczególnym charakterze można określić jako taką, która wymaga większej niż podstawowa sprawności fizyczna i/lub psychiczna. Tego rodzaju praca wiąże się również z większą odpowiedzialnością, a także może mieć negatywny wpływ na kondycję i stan zdrowia osoby, wykonującej dany zawód przez dłuższy czas. Z reguły tego typu pracę wykonuje się nie dłużej niż 20 lat – pod warunkiem, że została ona rozpoczęta w młodym wieku (20-25 lat). Uważa się, że efektywne wykonywanie obowiązków służbowych w warunkach szczególnych przez osoby w starszym wieku (przedemerytalnym) może być szkodliwe – zarówno dla osób, wykonujących taką pracę, jak i dla całego społeczeństwa.

Czytaj również: Odprawa emerytalna 2020 – w budżetówce i prywatnej firmie. Jak ją obliczyć?

Emerytura pomostowa – warunki, jakie należy spełnić

Tak, jak w przypadku innych świadczeń państwowych, również uzyskanie emerytury pomostowej wiąże się z koniecznością spełnienia dużej liczby warunków. Warunki i wymagania dotyczą między innymi przepracowanych lat, kategorii wykonywanego zawodu, okresu, w którym osoba wykonywała pracę, kiedy została zwolniona (lub odeszła na emeryturę), jaki zawód wykonywała, jakie stanowisko obejmowała i jakie były jej codzienne obowiązki w pracy.

Należy przede wszystkim podkreślić, że emerytura pomostowa dotyczy niektórych grup osób.

1. Do pierwszej grupy przynależą osoby, które:

• urodziły się po 31 grudnia 1948 roku;
• osiągnęły wiek emerytalny;
• minimalny okres składkowy i nieskładkowy wynosi 20 lat u kobiet i 25 lat u mężczyzn;
• przed 1 stycznia 1999 roku i po 31 grudnia 2008 roku wykonywały pracę o charakterze szczególnym lub w warunkach szczególnych.

1. Do drugiej grupy zaliczają się: 

• osoby, wykonujące pracę w powietrzu, w portach morskich, w hutnictwie i górnictwie;
• które ukończyły 50 lat (dla kobiet) i 55 lat (dla mężczyzn);
• posiadają zaświadczenie medyczne o niezdolności do dalszego wykonywania pracy

1. Trzecia grupa to osoby, które: 

• wykonujące pracę nurka, kesoniarza, rybaka morskiego, lub pracują w komorach hiperbarycznych, bezpośrednio przy przetwórstwie, rozbiórce lub usuwaniu materiałów zawierających azbest.

Emerytura pomostowa a lata pracy - ile lat musimy przepracować?

Ważnym czynnikiem, który decyduje o tym, czy możemy starać się o emeryturę pomostową, są lata pracy wykonywane w warunkach szczególnych. Średni staż pracy powinien wynosić nie mniej niż 15 lat. Przez ten czas powinniśmy wykonywać obowiązki służbowe w szczególnych warunkach. Tylko w niektórych przypadkach ten okres może zostać skrócony do 10 lat pracy. Z jednej strony taki staż pracy nie jest zbyt długi, z drugiej strony natomiast warto pamiętać, że przez cały okres pracy (czyli 10-15 lat) osoba jest poddawana działaniu czynników szkodliwych, a nawet zagrażających jej zdrowiu i życiu.

Emerytura pomostowa a zwolnienie z pracy

Bardzo ważną kwestią w procesie ubiegania się o emeryturę pomostową jest rozwiązanie umowy o pracę. Chodzi o to, że osoby, które wykonują pracę w warunkach szczególnych, mogą uzyskać wspomniane świadczenie tylko po zwolnieniu z pracy. Jeżeli zatem pozwala na to staż pracy, a także inne czynniki, najpierw należy złożyć wypowiedzenie umowy o pracę i dopiero po odejściu ze stanowiska pracy zgłosić się do ZUS o przyznanie emerytury pomostowej.

Czytaj również: Renta rodzinna – ile wynosi w 2022 roku?

Praca w warunkach szkodliwych a emerytura pomostowa - co to oznacza?

Praca w warunkach szkodliwych, a także zagrażających zdrowiu i życiu człowieka, jest niepodważalną podstawą do ubiegania się o emeryturę pomostową. Jeżeli wykonujesz takie obowiązki w swojej pracy, które mają bezpośredni negatywny wpływ na zdrowie psychofizyczne, to najprawdopodobniej – po spełnieniu wszystkich warunków i osiągnięciu określonego stażu pracy – zostanie przyznana Ci emerytura pomostowa. Zachęcamy do zapoznania się z listą zawodów, które są objęte emeryturą pomostwoą. Wszystkie informacje znajdziemy w rozporządzeniu.

Emerytura pomostowa – wysokość w 2022 roku

Na wysokość emerytury pomostowej mają wpływ liczne czynniki, między innymi: 

• średnie dalsze trwanie życia osób powyżej 60 roku;
• kwota składek na ubezpieczenie emerytalne;
• wysokość kapitału początkowego;
• wysokość składek, zgromadzonych na indywidualnym koncie ZUS;
• bieżąca kwota minimalnej emerytury w kraju. 

Zgodnie z przepisami o emeryturze pomostowej – jej kwota nie może być niższa, niż minimalna wypłacana w Polsce emerytura. Obecnie ta kwota wynosi 1250,88 złotych. Przeciętna kwota emerytury pomostowej jest jednak znacznie wyższa i wynosi 2050 złotych brutto.

Emerytura pomostowa jest wypłacana co miesiąc, do dnia nabycia przez osobę, pobierającą emeryturę pomostową, prawa do uzyskania powszechnej emerytury. Takie prawo osiągamy poprzez osiągnięcie odpowiedniego wieku emerytalnego.

Emerytura pomostowa dla nauczycieli – czy przysługuje?

Emerytura pomostowa nie przysługuje osobom, które wykonywały zawód nauczyciela. Ta praca nie przynależy do żadnej z wymienionych wcześniej kategorii zawodów szczególnych, a także (najczęściej) nie jest wykonywana w warunkach szczególnych. Wyjątkiem może być sytuacja, w której osoba pracowała w warunkach szczególnych, wykonując inny zawód, dla którego przewidziano wypłatę emerytury pomostowej, a tylko dorabia jako nauczyciel. W tym przypadku rzeczywiście przysługuje emerytura pomostowa, ale nie z tytułu wykonywania zawodu nauczyciela, lecz z tytułu pracy przez 10-15 lat w zawodzie niebezpiecznym dla zdrowia i życia.

Emerytura pomostowa – przykłady

Poniżej przedstawiamy kilka realnych przykładów, które pomogą lepiej zrozumieć zasady i warunki, umożliwiające uzyskanie świadczenia pieniężnego, którym jest emerytura pomostowa. 

Emerytura pomostowa -przykład 1

Pani Małgorzata, urodzona 26 grudnia 1959 roku, wykonywała pracę w warunkach szczególnych w okresie od listopada 1991 roku do października 2011 roku oraz od czerwca 2018 roku do sierpnia 2020 roku. Łączna liczba okresów składkowych i nieskładkowych Pani Małgorzaty wynosi 27 lat. 

Pani Małgorzata uzyska emeryturę pomostową, ponieważ: 

• urodzia się po 31 grudnia 1948 roku;

• ukończyła 60 lat;

• suma okresów składkowych wynosi 27 lat (wymagane – 20 lat);

• staż pracy w warunkach szczególnych wynosi 22 lata (wymagane 15);

• podejmowała pracę w warunkach szczególnych w okresie przed 1 stycznia 1999 roku oraz po 31 grudnia 2008 roku.

Emerytura pomostowa -przykład 2

Pani Agata, urodzona 3 czerwca 1963 roku, wykonywała pracę bezpośrednio przy przetwórstwie, rozbiórce i usuwaniu materiałów zawierających azbest w okresach od marca 1998 roku do grudnia 2003 roku oraz od stycznia 2014 roku do kwietnia 2019 roku. Łączna kwota okresów składkowych Pani Agaty wynosi 20 lat. 

Pani Agacie przysługuje emerytura pomostowa, ponieważ:

• urodziła się po 31 grudnia 1948 roku;

• ukończyła 56 lat;

• suma okresów składkowych wynosi 20 lat;

• staż pracy bezpośrednio przy przetwórstwie, rozbiórce i usuwaniu materiałów zawierających azbest wynosi 10 lat;

• podejmowała pracę w warunkach szczególnych w okresie przed 1 stycznia 1999 roku oraz po 31 grudnia 2008 roku.

Emerytura pomostowa - przykład 3

Pan Leszek, urodzony 28 marca 1949 roku, przepracował w warunkach szczególnych od listopada 1970 roku do marca 2000 roku. Suma okresów składkowych wynosi 35 lat. 

Pan Leszek nie może ubiegać się o emeryturę pomostową, ponieważ spełnia tylko część warunków do jej uzyskania, a mianowicie: 

• urodził się po 31 grudnia 1948 roku;

• ukończył 71 rok życia;

• suma okresów składkowych wynosi 35 lat (wymagane 25 lat);

• staż pracy w warunkach szczególnych wynosi 30 lat (wymagane 15 lat);

• Pan Leszek nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych w okresie po 31 grudnia 2008 roku.

Weź pożyczkę