Czym jest rozdzielność majątkowa i czy ustanowienie rozdzielności chroni przed długami małżonka?
Rozdzielność majątkowa - ustanowienie rozdzielności majątkowej a kredyty i długi. Poznaj kompendium wiedzy o rozdzielności majątkowej.Rozdzielność majątkowa jest instrumentem prawnym, który pozwala współmałżonkom ustanowić rozdział posiadanych dóbr materialnych.
Chcesz wiedzieć, czym jest rozdzielność majątkowa, jak przebiega podział majątku współmałżonków i czy intercyza chroni przed długami małżonka lub niegospodarnością? Zapraszamy do lektury.
Z tekstu dowiesz się, że:
- Ustanowienie rozdzielności majątkowej jest możliwe na dwa sposoby: u notariusza lub poprzez wyrok sądowy
- W każdym z wypadków rozdzielność majątkowa w małżeństwie będzie cechować się odmiennym zakresem
- Podział majątku małżonków przez Sąd jest możliwy tylko w określonych sytuacjach
- Wspólność ustawowa jest sytuacją domyślną w małżeństwie
- Rozdzielność majątkowa nie jest tym samym, co intercyza
- Fakt ustanowienia rozdzielności majątkowej nie zawsze chroni przed kredytami współmałżonka
- Przeprowadzenia rozdzielności majątkowej małżonków niekoniecznie oznacza faktyczny brak majątku wspólnego
Czytaj więcej przydatnych artykułów z kategorii "Mądzy kredytobiorca".
Rozdzielność majątkowa bez tajemnic, czyli co daje rozdzielność majątkowa i po co zawiera się intercyzę?
Rozdzielność majątkowa ma jedno główne założenie- jest nim ochrona interesów ekonomicznych każdej ze stron zawierających małżeństwo i podpisujących intercyzę. Ustanowienie podzielności majątkowej w związku małżeńskim niesie ze sobą skutek w postaci podziału dóbr materialnych na dwie części:
- Majątek należący do współmałżonka X
- Majątek należący do małżonka Y
Jeśli zamiast rozdzielności majątkowej obowiązuje wspólnota pomiędzy stronami związku, schemat przedstawia się następująco:
- Rzeczy wspólne
- Rzeczy stanowiące osobisty majątek męża
- Rzeczy będące osobistym majątkiem żony
Ważne: rozdzielność majątkowa nie musi zakładać i przeważnie nie zakłada podziału dóbr materialnych w stosunku 50:50.
Czytaj również: Indywidualny rachunek podatkowy do rozliczenia z urzędem skarbowym – zmiany w 2022 roku
Jak ustanowić rozdzielność majątkową w małżeństwie- odrębność majątkowa w Sądzie a intercyza
Ustanowienie rozdzielności majątkowej jest możliwe w dwóch konfiguracjach czasowych oraz dwóch konfiguracjach okolicznościowych.
Czas
|
Intercyza przed ślubem |
Intercyza w trakcie małżeństwa |
|
Zawierana przed zawarciem związku formalnego. W tym wypadku nie doszło jeszcze do powstania wspólnego dorobku, przez co umowa nie musi regulować tej kwestii |
Wprowadzona po ślubie i powstaniu wspólnoty ustawowej. Umowa musi regulować podział dorobku wspólnego małżonków. Wyróżniamy trzy główne rodzaje intercyzy, które skutkują:
|
Okoliczności
|
Intercyza: dobrowolny podział zawierany przez współmałżonków w ramach umowy notarialnej. Strony uzgadniają ze sobą warunki i podpisują umowę u notariusza. |
Rozdzielność majątkowa nakazana przez Sąd. Możliwa jedynie w określonych wypadkach, np. skrajna niegospodarność jednej ze stron, brak partycypacji w wydatkach na rodzinę |
Rozdzielność majątkowa po ślubie a majątek osobisty małżonków
Aby właściwie zrozumieć, w jakim zakresie działa rozdzielnosc majątkowa, najpierw trzeba zdefiniować pojęcie majątku osobistego.
Mówiąc najkrócej, zawsze wchodzimy w związek formalny, dysponując już jakimiś dobrami materialnymi. Intercyzie) nie podlegają więc rzeczy posiadane przez nas jeszcze przed wizytą w Urzędzie Stanu Cywilnego: z definicji stanowią one bowiem majątek osobisty.
Pierwsza zasada brzmi następująco:
- Składniki dorobku osobistego to dobra materialne, jakie współmałżonek posiadał przed zawarciem związku małżeńskiego
Druga zasada precyzuje charakter dóbr, które będą składać się na dorobek własny. Są to zwłaszcza:
- Pieniądze, rzeczy, papiery wartościowe itp, nabyte przed ślubem
- Dobra nabyte w drodze dziedziczenia/ darowizny
- Wynagrodzenie za prawa autorskie
- Odszkodowania
- Tzw. prawa niezbywalne, jak np. prawo do pobierania alimentów
- Wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę
- Długi powstałe przed wstąpieniem w małżeństwo (tak, długi również mogą stanowić część materialnego dorobku osobistego jednego z małżonków)
Dlaczego jednak pojęcie majątku osobistego jest tak ważne i jak ma się ono do oddzielności majątkowej małżonków? Otóż najczęściej tego rodzaju umowę ustanawia się, aby chronić finanse którejś ze stron lub obu stron.
W praktyce jednak czasami okazuje się, że małżeńska rozdzielnosc majątkowa jako parasol ochronny może sprawdzać się gorzej, niż brak ustanowienia rozdzielności majątkowej. Kluczowy jest tutaj właśnie podział majątku na: osobisty oraz wspólny.
Czytaj również: Ile kosztuje rozwód w Polsce – jakie straty nas czekają?
Rozdzielność majątkowa a kredyt, pożyczka pozabankowa oraz inne długi małżonka
Według powszechnego przekonania rozdzielność majątkowa oznacza de facto 100% ochronę przed konsekwencjami wszelkiego rodzaju długów małżonka, niespłaconych kredytów, chwilówek czy ogólnej niegospodarności. W praktyce intercyza niekoniecznie będzie jednak działać dokładnie według takiego sposobu.
|
Należy zaznaczyć fakt, że potencjalny wierzyciel musi zostać poinformowany, że pomiędzy małżonkami doszło do utworzenia rozdzielności majątkowej. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, kiedy jedna ze stron prowadzi działalność gospodarczą. |
Prawo przewiduje kategorię działań „mających na celu zapewnienie bezpośredniego bytu rodzinie”. Również w odniesieniu do tego scenariusza zniesienie wspólnoty ustawowej nie zawsze chroni przed długami małżonka. Przykład:
Pan Józef i Pani Małgorzata ustanowili rozdzielność majątkową w trakcie małżeństwa. Do majątku osobistego Pani Małgorzaty weszło otrzymane od jej rodziców mieszkanie oraz kupiony przed ślubem samochód. Dobra posiadane przez Pana Józefa obejmował kilka tysięcy złotych oszczędności.
Umowa miała stanowić remedium na pogarszającą się sytuację ekonomiczną, a zarazem sposób na przechytrzenie przyszłych wierzycieli.
Po przeprowadzeniu rozdzielności majątkowej u notariusza Pani Małgorzata zarabiane przez siebie pieniądze odkładała na konto oszczędnościowe. Jej mąż natomiast całość swoich zarobków przeznaczał na bieżące utrzymanie rodziny, jednocześnie biorąc w tym celu kredyty w banku.
W końcu wierzyciele zgłosili się do Pana Józefa w celu odzyskania długu, który urósł do osiemdziesięciu tysięcy złotych. Jego małżonka była przekonana, że podpisanie intercyzy całkowicie chroni będące jej samochód oraz mieszkanie.
Sąd uznał jednak, że zadłużanie się Pana Józefa miało na celu zaspokojenie żywotnych interesów rodziny. Na mocy wyroku stwierdzającego tę okoliczność egzekucja należności Pana Józefa stała się też możliwa z własnego dorobku Pani Małgorzaty.
Jak widzimy, w opisanej powyżej sytuacji rozdział materialny praktycznie przestał obowiązywać. Zniósł go wyrok sądowy, a egzekucja komornicza stała się możliwa przy podpisanej intercyzie.
Rozdzielność majątkowa po ślubie, zadłużenie i Skarga Pauliańska
Kolejną ważną rzeczą dotyczącą rozdzielności majątkowej jest przeznaczenie tego instrumentu. Nie należy postrzegać zawarcia opisywanego rodzaju umowy jako dla przykładu szansy uniknięcia egzekucji zaległych zobowiązań.
Jeżeli zrobienie rozdzielności majątkowej małżeńskiej zostanie dokonane przy wiedzy obu osób o długach jednej z nich, intercyza może zostać zaskarżona Skargą Pauliańską a powód będzie posiadał realne szanse na wygranie sprawy.
Przyjmuje się wówczas, że miało to znamiona czynu fraudacyjnego. W tym wypadku skutki podpisania intercyzy najpewniej zostaną unieważnione przez na mocy Powództwa Pauliańskiego.
Zwłaszcza mniejsze długi czasami więc lepiej jest spłacić po prostu szybką pożyczką z opcją refinansowania, niż ryzykować wątpliwe prawnie rozwiązania. To ostatnie w ostatecznej konsekwencji nierzadko kończy się rezultatami dokładnie odwrotnymi do zamierzonych