Ekonomia

Ekonomia - nauka społeczna zajmująca się gospodarowaniem w warunkach ograniczonych zasobów. Jest to dziedzina wiedzy, która analizuje zachodzące procesy gospodarcze. W jej ramach opisuje się produkcję, dystrybucję, a także konsumpcję dóbr i usług. Choć ekonomia nie jest nauką ścisłą, to często posługuje się aparatem matematycznym, a przede wszystkim metodami ilościowymi.

Ekonomia polega na zbieraniu danych oraz formułowaniu hipotez i ich weryfikacji. Na tej podstawie może ona ustalić, w jaki sposób funkcjonuje gospodarka.

Geneza pojęcia ekonomia

Pojęcie ekonomia zostało po raz pierwszy użyte w starożytnej Grecji przez Ksenofonta, myśliciela i historyka, żyjącego na przełomie V i IV wieku p.n.e. Taki właśnie tytuł nadał on jednemu ze swoich dzieł. Ksenofont stosował to określenie w znaczeniu nauki o gospodarstwie, zrządzaniu majątkiem i domem. Następnie pojęcie to zostało rozwinięte przez Arystotelesa jako nauka o prawach gospodarstwa domowego. Z kolei ekonomia jako system naukowy ma swoje początki w XVIII wieku, do czego przyczynił się A. Smith oraz D. Ricardo.

Zakres zainteresowań ekonomii

Obszar zainteresowań ekonomii jest bardzo obszerny. Przede wszystkim bada się w jej ramach to, w jaki sposób dane społeczeństwo oraz wchodzące w jego skład jednostki wykorzystują zasoby, które z zasady występują w niedoborze. Poza tym ekonomia docieka na jakich zasadach dochodzi do wytwarzania dóbr i dystrybuowania ich w ramach konsumpcji obecnej i przyszłej pomiędzy poszczególnymi osobami i grupami społecznymi.

Ponadto ekonomia obejmuje m.in. następujące zagadnienia:

• kwestie dotyczące gospodarstw domowych: wysokość dochodów, potrzeby ludzkie,
• problemy związane z regulowaniem procesów gospodarczych,
• kwestie dotyczące funkcjonowania przedsiębiorstw na rynku, jego struktury oraz uzyskiwanych przychodów i ponoszonych kosztów,
• kwestie związane z funkcjonowaniem państwa oraz jego roli w życiu gospodarczym,
• kwestie związane z szeroko rozumianymi problemami społecznymi, takimi jak np. bezrobocie.

Podział ekonomii

W ramach ekonomii możemy wyróżnić dwa podstawowe działy:

• mikroekonomia – zajmuje się badaniem poszczególnych elementów, tworzących gospodarkę, czyli gospodarstw domowych, przedsiębiorstw, gałęzi i sektorów gospodarki. Poza tym mikroekonomia analizuje zachowania i sposoby działania poszczególnych jednostek na rynku (producentów i konsumentów) oraz zajmuje się kwestiami związanymi z równowagą rynkową, czyli popytem, podażą oraz czynnikami, które na nie wpływają.
• makroekonomia – analizuje gospodarkę jako całość. Zajmuje się kwestiami związanymi z kształtowaniem się PKB, inflacją, bezrobociem itd.

Możemy spotkać się również z mezoekonomią, czyli działem ekonomii, który analizuje zjawiska wynikające ze zmian w gałęziowej, sektorowej i regionalnej strukturze produkcji i zatrudnienia.

Poza tym, ekonomię możemy podzielić także na ekonomię pozytywną (bezstronną i niezależną od przekonań) oraz ekonomię normatywną (oceniającą i kategoryzującą świat, formułowaną w oparciu o osobiste przekonania badacza). Dodatkowo wyróżnić można również sztukę ekonomii, która związana jest z zagadnieniami z zakresu polityki. Łączy ona naukę ekonomii oraz ekonomię normatywną.

Jeszcze inną dziedzinę ekonomii stanowią historia gospodarcza, międzynarodowe stosunki gospodarcze (badają wpływ międzynarodowej wymiany handlowej na gospodarki państwowe) oraz gospodarkę światową, która to traktuje cały świat jako jeden organizm.

Funkcje ekonomii

Dwiema najważniejszymi funkcjami ekonomii są:

• funkcja poznawcza,
• funkcja aplikacyjna.