Umowa o dzieło – co to takiego? Najważniejsze informacje dla pracownika i pracodawcy

Polskie prawo udostępnia różne formy zatrudnienia i wykonywania pracy, którym towarzyszą różne formalności. Wykonując pracę, najczęściej zawieramy umowę o pracę, umowę zlecenie lub umowę o dzieło. Czy ostatnia forma zatrudnienia jest równie korzystna dla pracodawcy, co dla pracownika? Jakie formalności jej towarzyszą oraz jakie korzyści można odnieść, zawierając umowę o dzieło? Zastanawiasz się, co jest dla ciebie lepsze – umowa o dzieło czy umowa zlecenie? Przeczytaj nasz artykuł, żeby znaleźć odpowiedzi na wszystkie najczęściej zadawane pytania, dotyczące umowy o dzieło, i podjąć decyzję, czy ta forma współpracy jest dla ciebie odpowiednia. Zaczniemy od wyjaśnienia, czym dokładnie jest umowa o dzieło w świetle polskiego prawa oraz w powszechnym pojmowaniu, a następnie przejdziemy do szczegółów, a mianowicie najważniejszych zasad umowy o dzieło, warunków odstąpienia i innych. Na końcu artykułu przedstawimy wzór umowy o dzieło i odpowiemy na inne często zadawane pytania.

Czytaj więcej artykułów z kategorii "Zarobki".

Co to jest umowa o dzieło?

Umowa o dzieło jest jedną z najczęściej stosowanych umów cywilnoprawnych. Wszystkie warunki jej stosowania zostały uregulowane w Kodeksie cywilnym prawa polskiego. Umowa o dzieło jest najczęściej zawierana w przypadku różnego rodzaju zleceń jednorazowych. Osoba, która nawiązuje współpracę na podstawie umowy o dzieło, nie jest zatrudniona, a tylko sprzedaje swoje „dzieło” zleceniodawcy za pośrednictwem takiej umowy. Nie oznacza to jednak, że nie ma ona obowiązku zapłaty podatku dochodowego. Jak wynika z samej nazwy – umowa o dzieło przewiduje z jednej strony sprzedaż, a z drugiej kupno określonego dzieła (na przykład obrazu, nagrania czy artykułu). Taką umowę najczęściej stosują dziennikarze lub artyści. Rzadko umowę o dzieło wystawia się na przykład kurierowi czy nauczycielowi. Niemniej jednak coraz częściej umowę o dzieło preferują programiści czy youtuberzy.

Z punktu widzenia pracodawcy umowa o dzieło jest najbardziej korzystną formą zatrudnienia. Odprowadza on bowiem wówczas najniższy podatek dochodowy, a jednocześnie nie ponosi żadnych innych wydatków, związanych z zapłatą składek, ubezpieczenia dla pracownika etc. Z perspektywy pracownika jest wręcz odwrotnie – umowa o dzieło jest najbardziej niekorzystną formą zatrudnienia, co jest dosyć logiczne, ze względu na to, że wykonując pracę na jej warunkach, nie jest on w żaden sposób zabezpieczony. Pracownicy decydują się na zawarcie umowy o dzieło w sytuacji, kiedy pracują dorywczo lub wykonują jednorazowe zlecenia. W przypadku stałej, cyklicznej współpracy preferują oczywiście umowę o pracę lub przynajmniej umowę zlecenie.

Czytaj więcej artykułów z kategorii "Praca".

Umowa o dzieło – najważniejsze zasady

Tak naprawdę współpraca na podstawie umowy o dzieło nie jest skomplikowana i przewiduje minimum formalności. Poniżej przedstawiamy najważniejsze zasady takiej współpracy, o których powinien wiedzieć zarówno pracownik, jak i zleceniodawca.

1. Umowa o dzieło może zostać zawarta zarówno pomiędzy osobami fizycznymi, jak i pomiędzy osobą fizyczną a podmiotem prawnym.
2. W ramach umowy o dzieło zleceniodawca nie opłaca składek: zdrowotnej, rentowej, chorobowej i emerytalnej. Ponosi on tylko i wyłącznie koszty za wykonane dzieło wraz z podatkiem PIT.
3. Przy podpisaniu umowy o dzieło zleceniodawca zobowiązuje się do opłacenia określonego w umowie dzieła od razu po jego wykonaniu, pracownik zobowiązuje się natomiast do wykonania tegoż dzieła w określonym terminie.
4. Pracownik może wykonywać zlecone mu dzieło w dowolnym miejscu i czasie, czyli nie ma obowiązku pojawiania się w biurze bądź wykonywania pracy w określonych godzinach roboczych. 
5. Zleconą pracę może wykonać ktoś inny w imieniu osoby, przyjmującej zlecenie i podpisującej umowę o dzieło.
6. Osoba, przyjmująca określone w umowie o dzieło zlecenie, ponosi pełną odpowiedzialność za wynik pracy. Jeżeli zatem wykonana praca nie spełnia oczekiwań zleceniodawcy, to ma on prawo odstąpić od zawartej umowy. Więcej szczegółów na ten temat w dalszej części artykułu. 

Jak widać – umowa o dzieło nie wiąże się z wieloma formalnościami. Wprost przeciwnie – pozwala zredukować liczbę formalności (zarówno po stronie zleceniodawcy, jak i osoby przyjmującej zlecenie). Dla jednych taka forma współpracy jest najwygodniejszym rozwiązaniem. Innym pozwala natomiast zaoszczędzić koszty firmowe. Jeszcze inni wybierają współpracę na umowie o dzieło ze względu na brak przywiązania do miejsca pracy. Czy jest to wystarczająco korzystne rozwiązanie dla pracodawcy i pracownika? Każdy może zdecydować samodzielnie, po zapoznaniu się z informacjami na temat umowy o dzieło.

Czytaj również: Jak znaleźć pracę zdalną? Dla mam, studentów, niepełnosprawnych i każdej innej osoby

Weź pożyczkę

Warunki odstąpienia od umowy o dzieło

Jak już wspomnieliśmy wcześniej – jeśli wykonane dzieło nie spełnia oczekiwań zleceniodawcy, to może on odstąpić od zawartej umowy i zrezygnować z opłacenia tegoż dzieła. Warto zaznaczyć, że każde dzieło, wykonywane w ramach umowy o dzieło, powinno mieć przypisane własne kryteria oceny, które pozwolą na dokonanie weryfikacji po jego wykonaniu. Dla przykładu – zleceniodawca zleca copywriterowi napisanie artykułu. Po wykonaniu tego zadania copywriter przekazuje artykuł zleceniodawcy, a ten może go przeczytać i ocenić. Zleceniodawca płaci copywriterowi, jeżeli treść spełnia oczekiwania zleceniodawcy i odpowiada wszystkim wytycznym, które copywriter otrzymał w momencie przyjmowania zlecenia. Jeżeli jednak artykuł nie jest napisany dobrze, zawiera dużo błędów gramatycznych, ma niepoprawną strukturę, to zleceniodawca ma prawo do odstąpienia od zawartej umowy o dzieło i nie zapłacić za zamówiony artykuł. 

Podsumowując – odstąpić od umowy o dzieło możemy w sytuacji, gdy: 

• dzieło zawiera jakiekolwiek wady, których nie można poprawić; 
• dzieło nie zostało ukończone; 
• dzieło nie zostało wykonane w terminie, który został określony w umowie o dzieło; 
• pracownik wykonuje dzieło niezgodnie z wymaganiami zleceniodawcy. 

Czytaj również: Jak napisać CV, aby zainteresować rekrutera i dostać angaż?

Umowa o dzieło – wzór

Poniżej przedstawiamy standardowy wzór umowy o dzieło. Zwracamy uwagę, że może on jednak ulegać modyfikacjom w zależności od specyfiki zlecenia oraz indywidualnych ustaleń pomiędzy zleceniodawcą a wykonawcą zlecenia.

Umowa o dzieło – Często zadawane pytania

Jeżeli nadal masz jakiekolwiek wątpliwości, dotyczące umowy o dzieło, to na pewno znajdziesz odpowiedzi na swoje pytania w tej części artykułu. 

Weź pożyczkę