Jak przebiega proces zwolnienia z pracy dla pracownika i pracodawcy? Podanie o zwolnienie z pracy

Zwolnienie z pracy zawsze jest dość stresującą sytuacją zarówno dla pracownika, jak i pracodawcy. Nie mniej jednak procedura zwolnienia z pracy wiąże się z szeregiem formalności, które należy wykonać w celu prawidłowego wypowiedzenia umowy o pracę. Z naszego artykułu dowiesz się jak rozstać się ze swoim szefem bez zbędnych problemów i stresu.

Zastanawiasz się jakie zasady zwolnienia z pracy obecnie obowiązują? Nie wiesz jak napisać podanie o zwolnienie z pracy oraz w jakim okresie należy to zrobić? Myślisz, że grozi ci dyscyplinarne zwolnienie z pracy? Nie wiesz jak przebiega zwolnienie z pracy na świadczeniu rehabilitacyjnym? Na te wszystkie i wiele innych pytań odpowiadamy w naszym artykule. Przedstawiamy też wzór wypowiedzenia umowy o pracę.  

Czytaj więcej artykułów z kategorii "Praca".

Zwolnienie z pracy - najważniejsze zasady

Zwolnienie z pracy zawsze łączy się z okresem bardzo ważnych zmian życiowych. Otwierają się bowiem przed nami nieograniczone możliwości pod względem rozwoju profesjonalnego, finansowego, a także rozwoju naszej osobowości. Z reguły zwolnienie z pracy to krok poprzedzający osiągnięcie przez pracownika kolejnego szczeblu drabiny kariery. Nie mniej jednak swój poprzedni etap zawodowy należy skończyć poprawnie, kierując się obowiązującymi w tym zakresie zasadami i wymaganiami. Oto najważniejsze zasady, których należy się trzymać w procesie zwolnienia z pracy: 

1. Pracownik jest zobowiązany do złożenia pisemnego podania o zwolnienie z pracy lub inaczej - wypowiedzenia umowy o pracę. Każda firma może mieć własny wzór takiego podania. Ewentualnie można skorzystać ze standardowego wzoru dokumentu, który przedstawimy w dalszej części artykułu.
2. Pisząc podanie o zwolnienie z pracy, należy dostosować się do obowiązujących w twoim przypadku okresów wypowiedzenia - nie można żądać od pracodawcy zwolnienia we wcześniejszym terminie lub w trybie natychmiastowym. Tylko pod warunkiem zgody obu stron, kiedy takie zwolnienie nie niesie ze sobą negatywnych konsekwencji dla firmy, można odejść z pracy przed terminem wypowiedzenia umowy.
3. Po złożeniu wypowiedzenia, pracodawca może poinformować pracownika o sprawach, które należy zakończyć przed ostatnim dniem pracy w firmie. 
4. W okresie od momentu złożenia podania o zwolnienie z pracy do momentu faktycznego odejścia z pracy, pracownik jest zobowiązany do świadczenia swoich obowiązków służbowych w zwykłym trybie.
5. Pracownik powinien zostać w pełni rozliczony za okres pracy od momentu złożenia wypowiedzenia do faktycznego odejścia pracy. Otrzymuje on w tym okresie wynagrodzenie o tej samej wysokości, co przed złożeniem podania o zwolnienie z pracy.
6. W trakcie zwolnienia z pracy pracownik powinien uwzględnić politykę firmy, w której jest aktualnie zatrudniony, a także osobliwości wypowiedzenia umowy, które mogą w niej obowiązywać. Pracownik musi też zadbać, aby jego zwolnienie nie miało negatywnego wpływu na proces produkcyjny oraz inne mechanizmy firmy.

Weź pożyczkę

Nie warto zapominać też o tym, że każda oddzielna firma, w zależności od rodzaju i specyfiki prowadzonej przez nią działalności, może mieć własne zasady, dotyczące procesu zwolnienia z pracy.

Czytaj również: Urlop okolicznościowy – rodzaje i okresy urlopu, wzór wniosku o urlop okolicznościowy

Jak napisać podanie o zwolnienie z pracy? Wzór wypowiedzenia

Podanie o zwolnienie z pracy jest niczym innym, jak wypowiedzenie umowy o pracę. Jest to formalny dokument, który na piśmie potwierdza fakt zgłoszenia przez pracownika chęci odejścia z pracy w określonym terminie. Polskie prawo nie określa obowiązku złożenia podania o zwolnienie z pracy w formie pisemnej. Nie mniej jednak takie rozwiązanie jest bardziej skuteczne, gdyż w różnego rodzaju sytuacjach spórnych, do których może dojść w relacjach między pracownikiem a pracodawcą, pomaga wyznaczyć terminy faktycznego odejścia z pracy. Otóż jakie informacje powinny znaleźć się w podaniu o zwolnienie z pracy?

1. Miejscowość i data złożenia podania.
2. Informacje o pracowniku.
3. Informacje o pracodawcy.
4. Nazwa dokumentu “Wypowiedzenie umowy o pracę”.
5. Informacje o chęci pracownika odejścia z pracy, oraz powód odejścia (nie jest obowiązkowe).
6. Okres wypowiedzenia umowy o pracę. 
7. Data i miejscowość podpisania umowy o pracę.
8. Podpis pracownika.
9. Potwierdzenie pracodawcy o zapoznaniu się z wypowiedzeniem umowy o pracę wraz z datą.

Oto jest przykładowy wzór takiego podania o zwolnienie z pracy, który można wykorzystać, pod warunkiem, że Twoja firma nie posiada własnych wewnętrznych wzorów tego rodzaju dokumentów. 

Jak widać, jest to dość krótki dokument, zawierający jednak wszystkie niezbędne informacje, które mogą być pomocne dla rozstrzygnięcia sporów pomiędzy pracownikiem a pracodawcą. Jeżeli Twoja firma posiada własne wzory podania o zwolnienie z pracy, warto sprawdzić czy zawierają one wszystkie powyżej wymienione informacje. Jeżeli nie, to możesz poprosić o ich dodanie do wzoru wewnętrznego dokumentu lub samodzielne podać je we własnym podaniu. Dzięki temu będziesz mieć pewność tego, że Twoje odejście z pracy przebiegnie zgodnie z zasadami, a co najważniejsze - zgodne z polskim prawem.  

Jakie są okresy wypowiedzenia?

Okres wypowiedzenia może być uzależniony od dwóch czynników: po-pierwsze okresu, w którym pracownik podejmuje pracę u tego pracodawcy, a po-drugie od szczegółowych zapisów, które mogli zostać zawarte w umowie o pracę. Bardzo często pracowniki same proszą o dodanie takich szczegółów do treści umowy o pracę, wtedy okres wypowiedzenia nie jest uzależniony od terminu, kiedy zostanie ono złożone i może wynosić od kilku tygodni do kilku miesięcy czasu. Jeżeli jednak umowa o pracę nie zawiera zapisów specjalnych, dotyczących okresu wypowiedzenia, należy kierować się w tej kwestii Kodeksem pracy, który określa je następująco:

• okres zatrudnienia mniejszy, niż pół roku - okres wypowiedzenia 2 tygodnie; 
• okres zatrudnienia od 6 miesięcy do 3 lat - okres wypowiedzenia 1 miesiąc;
• okres zatrudnienia powyżej 3 lat - okres wypowiedzenia 3 miesiące.

Jak widać, okresy wypowiedzenia wcale nie są krótkie. Osoby, które decydują się na odejście z firmy, muszą mieć na uwadze, że jeszcze przez jakiś czas i tak są zobowiązani do świadczenia swoich obowiązków służbowych. Ponadto, zgodnie z polskim Kodeksem pracy, okresy wypowiedzenia są liczone według następujących zasad, które jeszcze bardziej wydłużają wszelkie okresy zwolnienia z pracy: 

• jeżeli okres wypowiedzenia liczy się w tygodniach, to za pierwszy dzień przyjmuje się pierwsza sobota, która następuje po dniu złożenia podania o zwolnienie z pracy. W ten sposób ostatni dzień wypowiedzenia to również sobota. 

Dla przykładu: jeżeli pracownik złożył wypowiedzenie w środę, 30 września 2020 roku, to pierwszy dzień wypowiedzenia liczy się od soboty, 3 października, a ostatni dzień pracy w firmie to sobota, 17 października;

• jeżeli okres wypowiedzenia liczy się w miesiącach, to za pierwszy dzień wypowiedzenia przyjmuje się pierwszy dzień następnego miesiąca. 

Dla przykładu: jeżeli pracownik, który jest zatrudniony w firmie od 2 lat (okres wypowiedzenia - 1 miesiąc), składa wypowiedzenie 15 października 2020 roku, to pierwszy dzień okresu wypowiedzenia liczy się od 1 listopada 2020 roku. Wtedy okres wypowiedzenia kończy się wraz z ostatnim dniem miesiąca, czyli 30 listopada 2020 roku. 

Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy

Wiele pracowników zastanawia się czy zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy jest tym samym, co zwykłe zwolnienie z pracy. Otóż nie jest. Postaramy się wyjaśnić na czym polegają zasadnicze różnice pomiędzy pierwszym a drugim. Chęć zwolnienia z pracy zgłasza pracownik swojemu pracodawcy, w momencie, kiedy podejmuje decyzję o tym, że nie chce już pracować w jego firmie, a więc chce zmienić pracę na inną. Po podjęciu takiej decyzji, pracownik składa wypowiedzenie umowy o pracę, w którym określa okres wypowiedzenia, według obowiązujących zasad Kodeksu pracy lub warunków, określonych w umowie zawartej pomiędzy pracownikiem a pracodawcą. W okresie wypowiedzenia pracownik jest zobowiązany do dalszego świadczenia pracy w firmie i wykonywania wszystkich swoich obowiązków. 

Nie mniej jednak, jeżeli pracodawca z jakiegoś powodu nie chce, żeby pracownik kontynuował wykonywania pracy w okresie wypowiedzenia umowy, może on zwolnić go z obowiązku świadczenia pracy. Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy przebiega z reguły w formie ustnej, jednak, żeby nabyło ono mocy prawnej, należy też złożyć odpowiednie oświadczenie w formie pisemnej lub elektronicznej. Pracownik swoją drogą powinien potwierdzić, że zapoznał się z oświadczeniem, zwalniającym go ze świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia umowy o pracę. Pracodawca zaś jest zobowiązany do wypłaty wynagrodzenia w pełnym wymiarze za okres, w którym zwalnia pracownika ze świadczenia pracy. 

Dyscyplinarne zwolnienie z pracy

Dyscyplinarne zwolnienie z pracy lub, potocznie mówiąc, “dyscyplinarka”, jest jedyną formą zwolnienia, która następuje w trybie natychmiastowym z inicjatywy pracodawcy. Do takiej sytuacji dochodzi tylko i wyłącznie z winy pracownika. Jak można się domyśleć z samej nazwy, powodem dyscyplinarnego zwolnienia nieodpowiednie zachowanie pracownika, które nie jest zgodne z Kodeksem pracy, a także wewnętrzną polityką firmy. Co jest ważne, dyscyplinarnemu zwolnieniu z pracy podlegają absolutnie wszystkie pracowniki, nawet ci, odnoszące się do grup “szczególnie chronionych” przez państwo, a mianowicie: kobiety w ciąży, osoby na urlopie, pracujące w okresie ochrony przedemerytalnej. A więc w jakich dokładnie sytuacjach należy się obawiać “dyscyplinarki”, czyli zwolnienia bez okresu wypowiedzenia? 

1. Pierwszym i najczęstszym powodem jest naruszenie obowiązków pracowniczych, w sposób, który niesie ze sobą rząd negatywnych konsekwencji - w tym przypadku pracodawca powinien udowodnić podstawę zwolnienia i określić, na czym dokładnie polegało naruszenie przez pracownika jego obowiązków.
2. Drugim powodem jest popełnienie przez pracownika przestępstwa, które uniemożliwia dalsze wykonywanie przez niego obowiązków służbowych i wiąże się z odbyciem kary lub na przykład utratą wolności. Co jest bardzo ważne w tym przypadku, żeby pracodawca mógł zwolnić pracownika dyscyplinarnie, w trybie natychmiastowym - przestępstwo tego typu musi być albo całkowicie oczywiste, albo zostać stwierdzone wyrokiem sądu.
3. Trzecim powodem może stać się utrata przez pracownika z własnej winy określonego uprawnienia, które jest niezbędne dla wykonywania pracy na tym stanowisku. Dla przykładu, dyscyplinarne zwolnienie z pracy może nastąpić po utracie przez kierowcę firmy prawa jazdy, gdyż bez prawa jazdy nie jest on zdolny do dalszego wykonywania swoich obowiązków służbowych.

Zwolnienie z pracy na świadczeniu rehabilitacyjnym - co dalej?

Osoby, przebywające na świadczeniu rehabilitacyjnym przez dłuższy okres czasu, z reguły martwią się o to, czy zostaną zwolnione z powodu długiej nieobecności w pracy. Do takiej sytuacji rzeczywiście może dojść. Wyjaśnimy kiedy istnieje ryzyko zwolnienia z pracy pracownika, przebywającego na świadczeniu rehabilitacyjnym. 

Przede wszystkim należy pamiętać o tym, że świadczenie rehabilitacyjne zostaje przyznane dopiero wtedy, kiedy pracownik wykorzystał 182 dni zasiłku chorobowego w ciągu roku kalendarzowego. Czyli w momencie, kiedy pracownik zaczyna dostawać świadczenie rehabilitacyjne, jest on już nieobecny w pracy przez pół roku. 

Pracodawca jest uprawniony do rozwiązania umowy o pracę dopiero po trzech miesiącach pobierania przez pracownika świadczenia rehabilitacyjnego. Czyli maksymalny dopuszczalny okres nieobecności pracownika w miejscu pracy wynosi 9 miesięcy. Jeżeli jednak pracownik wróci do zdrowia w krótszym terminie, pracodawca nie może zwolnić go z pracy z powodu jego długiej nieobecności.

Co więcej, zgodnie z obowiązującymi zasadami polskiego Kodeksu pracy, pracodawca jest zobowiązany do ponownego zatrudnienia pracownika od razu po jego wyzdrowieniu, jeżeli będzie on miał taką możliwość. 

Co powinien zrobić pracownik, który został zwolniony na świadczeniu rehabilitacyjnym? 

• jeżeli pracownik został zwolniony w krótszym okresie, niż 3 miesiące od momentu przyznania mu świadczenia rehabilitacyjnego ZUS, może on odwołać się do Sądu Pracy i przedstawić wszystkie zastrzeżenia co do działań pracodawcy, które nie są zgodne z Kodeksem pracy; 
• jeżeli wypowiedzenie umowy o pracę nastąpiło po 3 miesiącach świadczenia rehabilitacyjnego, to znaczy, że pracodawca postępuje zgodnie z polskim prawem. W tej sytuacji pracownik kontynuuje pobieranie zasiłku rehabilitacyjnego ZUS, a po powrocie do zdrowia może zgłosić do byłego pracodawcy chęć ponownego zatrudnienia na tym samym stanowisku. Jeżeli stanowisko pracy nie zostanie w międzyczasie objęte przez inną osobę, pracodawca będzie zobowiązany do ponownego zatrudnienia osoby, która została zwolniona na świadczeniu rehabilitacyjnym.

Weź pożyczkę