Akcyza

Akcyza - podatek akcyzowy, rodzaj selektywnego, jednofazowego podatku pośredniego (obok podatków od towarów i usług). Akcyza stanowi ważny element dochodów budżetowych na zarówno na poziomie krajowym, jaki i jednostek samorządowych. Ciężar opodatkowania towarów objętych akcyzą przerzucany jest na konsumentów poprzez podnoszenie ceny za dane produkty czy usługi. W związku z tym w wyniku akcyzy spada konsumpcja dóbr nią obłożonych.

Podatek akcyzowy został wprowadzony przede wszystkim z powodów:

• fiskalnych – w celu zwiększenia dochodów do budżetu,
• niefiskalnych – w celu dążenia do zmniejszenia spożycia określonych produktów.

Podatkiem akcyzowym obciążane są produkty:

• rzadkie lub o wysokiej cenie – takie jak benzyna, energia elektryczna,
• szkodliwe dla zdrowia obywateli – napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe.

Podstawy prawne

W Polsce podatek akcyzowy regulowany jest przede wszystkim przepisami określonymi w:

• ustawie z dnia 6 grudnia 2008 roku o podatku akcyzowym,
• rozporządzeniach Ministra Finansów, które zostały wydane na podstawie delegacji w ww. ustawie.

Podatnicy podatku akcyzowego

Podatnikami podatku akcyzowego są:

• osoby prawne,
• osoby fizyczne, które są producentami lub importerami wyrobów akcyzowych,
• jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej dokonujące czynności opodatkowanych.

Przedmiot opodatkowania akcyzą

Przedmiotem opodatkowania podatkiem akcyzowym są czynności, których przedmiotem jest wyrób akcyzowy, czyli:

• produkty naftowe i syntetyczne paliwa płynne,
• broń gazowa i broń palna myśliwska,
• energia elektryczna,
• wyposażenie specjalistyczne obiektów działalności rozrywkowej osobno nie wymienione,
• samochody osobowe,
• jachty pełnomorskie,
• sprzęt elektroniczny wysokiej klasy oraz kamery wideo,
• sól,
• środki upiększające i wyroby perfumeryjne,
• karty do gry, z wyłączeniem kart do gry dla dzieci,
• wyprawione skóry futrzane zwierząt szlachetnych oraz wyroby z tych skór,
• wyroby przemysłu spirytusowego i drożdżowego, z wyłączeniem drożdży,
• wyroby winiarskie,
• piwo,
• wyroby tytoniowe,
• łodzie żaglowe, łodzie z silnikiem i łodzie z dostosowaniem do silników (drewniane, z tworzyw sztucznych i innych materiałów), z wyłączeniem łodzi rybackich, roboczych i ratowniczych,
• pozostałe napoje alkoholowe o zawartości alkoholu powyżej 1,2%,
• gaz wykorzystywany do napędu pojazdów samochodowych oraz napełniania butli turystycznych o masie do 5 kg.

Podatek akcyzowy, a podatki obrotowe

Różnice pomiędzy podatkiem akcyzowym a podatkiem obrotowym dotyczą sposobu określania przedmiotu i podmiotu opodatkowania. Przede wszystkim akcyza pobierana jest tylko od niektórych towarów, podczas gdy podatek obrotowy jest powszechny. Poza tym podmiotami akcyzy są producenci oraz importerzy wyrobów akcyzowych bez względu na formę organizacyjno- prawną. Opłacenie akcyzy nie z innych opłat wynikających z ogólnych zasad podatku od towarów i usług. Podatek akcyzowy wlicza się w cenę wyrobu i dopiero od tej wartości naliczany jest podatek od towarów i usług.