działalność gospodarcza, która nie jest deklarowana do celów podatkowych
Cykl koniunkturalny
Jest to zjawisko opisujące wahania koniunktury, czyli czynników mających znaczny wpływ na zmianę gospodarki. Występuje ono w kilkuletnich okresach, cechujących się wzrostem gospodarczym. Cykle koniunkturalne to relatywnie nowe zjawisko, które zaczęło pojawiać się w brytyjskiej i amerykańskiej gospodarce. Nie należy go mylić z pojawiającymi się dawniej zjawiskami, które wykazywały podobne do cyklów koniunkturalnych symptomy.
Badania cyklu koniunkturalnego przeprowadza się za pomocą czynników takich jak:
- PKB
- Zmiany cen
- Poziom zatrudnienia
- Obroty przedsiębiorstw
- Eksport i import
- Zestawienie dochodów i wydatków społeczeństwa
- Wskaźniki rynku kapitałowego
Cykl koniunkturalny dzieli się na kilka faz. Należą do nich:
- Faza kryzysu, charakteryzująca się wzrostem bezrobocia oraz spadkiem zatrudnienia, produkcji, popytu i cen
- Faza depresji, w której następuje koniec spadku i zatrzymanie na niskim poziomie
- Faza ożywienie, podczas której maleje bezrobocie, a wzrasta zatrudnienie, inwestycje, produkcja, popyt oraz ceny
- Faza rozkwitu, charakteryzująca się końcem dynamicznego wzrostu i zatrzymaniem produkcji i zatrudnienia na wysokim poziomie
Cykle koniunkturalne następują po sobie kolejno i cyklicznie, powtarzając się co kilka (cykle krótkie) lub kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt lat (cykle długie).
Dobra i zła koniunktura
O dobrej koniunkturze mówimy, gdy mamy do czynienia z rosnącym dochodem narodowym, wysokim poziomem zatrudnienia, pozytywną relacją handlową i równowagą na poziomie makroekonomicznym.
Z kolei w przypadku złej koniunktury następuje stagnacja lub spadek dochodu narodowego, obniżenie poziomu zatrudnienia oraz handlu zagranicznego.
Rodzaje cyklów koniunkturalnych
Wyróżniamy różne rodzaje cyklów koniunkturalnych ze względu na ich częstotliwość. Są to
- cykle sezonowe, które trwają rok – cechują się regularnością, najczęściej dotyczą takich branż jak turystyka czy rolnictwo,
- cykle krótkie (Kitchina), które trwają od 2 do 4 lat - związane są z wahaniami różnych mierników, takich jak ceny czy zapasy w przedsiębiorstwie,
- cykle średnie (Juglara), które trwają od 8 do 10 lat – związane są z wahaniami takich czynników jak: bezrobocie, PKB, inflacja,
- cykle średnie (Kuznetsa), które trwają od 15 do 25 lat – związane są z akumulacją czynników wytwórczych,
- cykle długie (Kondratievw), które trwają od 40 do 60 lat – wynikają z istotnych odkryć i innowacji.