Umowa o pracę

Umowa o pracę - podstawowa forma nawiązania stosunku pracy oraz dwustronna czynność prawna, która wyraża porozumienie, w wyniku którego:

• pracownik zobowiązuje się do wykonywania określonej pracy na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy,
• pracodawca zobowiązuje się do wypłaty pracownikowi wynagrodzenia za spełnione świadczenie.  

Umowa o pracę określa strony umowy, zakres praw i obowiązków każdej ze stron, a także wszystkie niezbędne elementy, które opisują dany stosunek pracy.

Umowa o pracę musi zostać zawarta w formie pisemnej. Wszelkie zmiany również muszą zostać potwierdzone pisemnie.

Rodzaje umowy o pracę

Rodzaje umowy o pracę przewidziane w Kodeksie pracy:

• umowa o pracę na okres próbny – jej celem jest sprawdzenie kwalifikacji pracownika, a czas jej trwania to maksymalnie 3 miesiące,
• umowa o pracę na czas określony – charakteryzuje się tym, że po upływnie określonego w umowie terminu, stosunek pracy ulega samoistnemu rozwiązaniu, bez konieczności wypowiadania umowy przez żadną ze stron,
• umowa o pracę na czas wykonywania określonej pracy – umowa terminowa, która nie może zostać rozwiązania przed zakończeniem wykonywania określonej pracy,
• umowa o pracę na czas nieokreślony – charakteryzuje się brakiem terminu rozwiązania stosunku pracy.  

W przypadku dwukrotnego zawarcia pomiędzy pracodawcą a pracownikiem umowy o pracę na czas określony na następujące po sobie okresy, gdy przerwa między tymi okresami nie przekracza 1 miesiąca, kolejna umowa o pracę na czas określony staje się równoważna w skutkach prawnych z umową o pracę na czas nieokreślony.

Elementy umowy o pracę

Umowa o pracę musi zawierać następujące elementy:

• rodzaj pracy – określenie oczekiwań pracodawcy od pracownika, a w szczególności wskazanie: stanowiska, zawodu, funkcji i specjalności, które pozwolą na określenie zakresu obowiązków pracownika i stopień jego dyspozycyjności,
• miejsce wykonywania pracy,
• wynagrodzenie za pracę wraz ze wskazaniem składników wynagrodzenia – wynagrodzenie musi odpowiadać rodzajowi pracy,
• wymiar czasu pracy,
• termin rozpoczęcia pracy.

W przypadku umowy o pracę, zawartej z pracownikiem, który skierowany jest do pracy na terytorium państwa, które nie należy do Unii Europejskiej, na okres dłuższy niż 1 miesiąc, umowa o pracę musi zawierać dodatkowo:

• czas wykonywania pracy za granicą,
• walutę, w jakiej pracownik otrzyma wynagrodzenie za czas pracy za granicą.

Rozwiązanie umowy o pracę

Kodeks Pracy przewiduje możliwość rozwiązania umowy o pracę w następujące sposoby:

• za porozumieniem stron – wymaga zgody obu stron,
• za wypowiedzeniem – ważność wypowiedzenia jest jednostronna i nie zależy od zgody drugiej strony,
• bez wypowiedzenia - skutkuje natychmiastowym rozwiązaniem umowy o pracę,
• po upływnie czasu, na który została zawarta.

Wygaśnięcie umowy o pracę

Kodeks Pracy przewiduje możliwość wygaśnięcia umowy o pracę z następujących przyczyn:

• śmierć pracownika,
• śmierć pracodawcy,
• upływ 3 miesięcy nieobecności pracownika z powodu tymczasowego aresztowania.