Płaca minimalna i średnia krajowa 2023 w Polsce

Nowy rok rozpoczął już się na dobre. Każdy z nas już się przyzwyczaił do zmiany rocznika. Wydaje nam się, że to dobry moment na sprawdzenie prognoz dotyczących wysokości naszych zarobków. Zgodnie z zapowiedziami w roku 2022 wzrosła najniższa pensja krajowa. Jednak o nieco mniej, niż zapowiadali rządzący - względem ubiegłego roku minimalne pensje wzrosły o 210 zł. Daje nam to łączną kwotę miesięcznego wynagrodzenia w wysokości 3010 złotych brutto. W przeliczeniu na godzinę pracy daje to 19,70 zł brutto. Zastanawiacie się, ile w takiej sytuacji wyniesie najniższa pensja krajowa netto? A tym samym jak prezentować będzie się średnia krajowa? Zapraszamy do zapoznania się z naszym artykułem!

Zacznijmy od końca, czyli od średniej krajowej, ponieważ temat ten od lat budzi kontrowersje. Wszystko dlatego, że to ile wynosi średnia pensja krajowa, nie jest czymś tak oczywistym, jak mogłoby się nam wydawać. Obliczenie tego typu wartości w sposób statystyczny dostarcza wielu problemów, a otrzymane wyniki często nie odzwierciedlają rzeczywistości tego, czyli tego, ile średnio naprawdę zarabia większa część Polaków.

Chcesz się dowiedzieć gdzie i w jaki sposób zarobić więcej, jakie są obowiązki Twojego pracodawcy oraz które zawody są obecnie najbardziej poszukiwane? Czytaj też inne przydatne artykuły o pracy i zarobkach.

Średnia krajowa nie taka średnia

Niestety w naszym kraju jest ogromna różnica pomiędzy zaledwie kilkoma procentami osób, które zarabiają dużo (znacznie ponad przeciętną), a osobami, które muszą się utrzymać za najniższą krajową. Taka sytuacja znacznie przyczynia się do zakrzywienia obrazu średnich zarobków statystycznego Polaka.

Według danych statystycznych publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny, średnia krajowa w sektorze przedsiębiorstw wyniosła w grudniu 2021 roku 6644,39 zł zł brutto – około 4773 zł na rękę.

Tym samym przeciętne wynagrodzenie krajowe wynosi 5 662,53 zł brutto. Natomiast średnie wynagrodzenie brutto zgodnie z ostatnimi danymi wynosi 5929,05 zł. 

Przeciętne wynagrodzenie krajowe – sprzeczne dane GUS i PARP

A to jeszcze nie wszystkie nieścisłości, jakie wiążą się z wyliczeniem średniej krajowej. Badania statystyczne stają się pochodnymi znanej w Polsce z poprzednich rządów – kreatywnej księgowości. Według badań GUS średnia krajowa w ubiegłym roku wynosiła 4249 zł netto. Jednak badania przeprowadzone przez PARP wykazują, że średnia krajowa w tym roku uplasowała się na poziomie zaledwie około 3800 zł netto, czyli o prawie 500 zł mniej. Na tym poziomie było nasze średnie wynagrodzeniem 5 lat temu. Niestety, jak widać, nasze pensje nie rosną, tak, jak nam próbuje się to przedstawiać. Dane zgromadzone przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pokazały również inne problemy związane z wynagrodzeniem Polaków. Jakie?

Średnie wynagrodzenie 2022 kobiet i mężczyzn

Niestety, pomimo walki o równouprawnienie, kobiety nadal przegrywają pod względem wysokości zarobków z mężczyznami. Dane PARP jasno pokazują, że najlepiej zarabiającą częścią społeczeństwa są mężczyźni. Przeciętne wynagrodzenie mężczyzn to 4249 zł na rękę, natomiast średnia pensja dla kobiet jest średnio niższa aż o 15% (około 900 zł brutto).

Oprócz płci na wysokość pensji ma również wpływ wykształcenie i wiek. W przypadku mężczyzn najlepiej zarabiają panowie spełniający kryteria:

• wiek od 36 do 54 lat;
• z wykształceniem wyższym.

Średnia zarobków w takiej sytuacji wynosi 5536 zł. W przypadku kobiet najlepiej zarabiają panie:

• w wieku od 55 do 70 lat;
• z wykształceniem wyższym.

Tutaj średnie zarobki wynoszą 3711 zł. Jak widać, istnieje nie tylko różnica pomiędzy wysokością zarobków kobiet i mężczyzn, ale także wiekiem, w którym można osiągnąć szczyt swojej pensji. U mężczyzn przypada na lata wcześniejsze (36-54) niż u kobiet (55-70). Panowie z wyższym wykształceniem w wieku 55-70 lat mogą bowiem liczyć na maksymalne średnie zarobki w wysokości 4545 zł, czyli o niemal 500 zł niższe niż te uzyskiwane we wcześniejszym przedziale wiekowym. Chociaż, co do zasady i tak są one nadal wyższe niż maksymalne zarobki kobiet. Od pewnego czasu można jednak zaobserwować ogólny wzrost pensji czy coraz więcej firm, które wyrównują pensje, bez względu na płeć. 

Średnia krajowa 2022 brutto – od czego zależy i kiedy ją poznamy?

To ile będzie wynosić średnia krajowa w 2022 roku, zależy od wielu czynników. Pierwsze miarodajne dane uzyskamy dopiero na koniec pierwszego kwartału 2022 roku. Niestety na moment pisania tego artykułu, dane te nie są znane, dlatego opowiemy Wam na razie o innych kwestiach - przeciętne wynagrodzenie jest obliczane dla kilku sektorów, które obejmują:

• pracowników etatowych zatrudnionych w przedsiębiorstwach liczących powyżej 9 pracowników
• pracowników zatrudnionych w firmach liczących mniej niż 9 pracowników
• sektor publiczny (np. administracja państwowa, urzędy itd.)

W ujęciu ogólnym możemy rozróżnić również przeciętne wynagrodzenie miesięczne w sektorze przedsiębiorstw i sektorze obejmującym gospodarkę narodową. Gdzie średnia pensja 2020 brutto wynosiła:

• sektor przedsiębiorstw 5275 zł brutto
• sektor gospodarki narodowej 4272 zł brutto

Jak na razie nie znamy jeszcze dokładnych danych na temat średniej krajowej 2022. Wiemy jednak, ile wynosiła średnia pensja w IV kwartale 2021, czyli: 6220,80 zł. O tym ile dokładnie wynosi średnia krajowa 2022 netto, dowiemy się dopiero w 2022 roku. Możemy jednak prześledzić, na jakim poziomie kształtowała się średnia krajowa wynagrodzeń w gospodarce narodowej w poprzednich latach. Przedstawiało się to następująco:

• 2015 – 3783,46 zł brutto,
• 2016 – 3899,78 zł brutto,
• 2017 – 4047,21 zł brutto,
• 2018 – 4271,51 zł brutto,
• 2019 – 4272 zł brutto,
• 2020 - 5167,47 zł brutto,
• 2021 - 5929,05 zł brutto. 

Ile wynosi najniższa krajowa 2022 i ile zarabiają średnio Polacy?

Niestety, większa część pracowników w Polsce musi pracować za pensję minimalną. Ile wynosi minimalna płaca? Jak się okazuje, nadal jest to kwota pozostawiająca wiele do życzenia, ponieważ najniższa krajowa w Polsce 2022 wynosi 2800 zł brutto. O tym, jak duża część pracowników otrzymuje takie wynagrodzenie, świadczy opublikowana w 2021 roku przez GUS mediana zarobków z lat 2021 wynosi 5 917,15 zł brutto, a dodatkowo z danych z zeszłego roku wynika, że aż ⅔ polaków może tylko pomarzyć o takiej pensji. Znaczna większość osób zarabia mniejsze pieniądze.

To jak kształtują się średnie kształtują się na tak niskim poziomie, zależy od wielu czynników. Jednym z nich są wysokie koszty zatrudnienia pracowników, których przedsiębiorcy nie są w stanie udźwignąć, przez co sprzeciwiają się wzrostowi pensji minimalnej. Istnieje również szara strefa, w której pieniądze płacone są poza systemem, czyli popularnie mówiąc pod stołem (na czarno). Niestety takie pensje nie odzwierciedlane są w żadnych oficjalnych danych statystycznych. To ile faktycznie zarabiają Polacy w takiej sytuacji stanowi tak naprawdę zagadkę. I dopóki minimalne wynagrodzenie nie będzie na tyle wysokie, że pozwoli na godne życie – bez kombinowania, tak zapewne pozostanie.

Czytaj również: TOP najlepiej płatnych zawodów w Polsce

Najniższa krajowa 2022 – podwyżka – ile to będzie na rękę!

W obecnym roku pensje minimalne 2022 wzrosły o 210 zł brutto. Ostatnia tak wysoka podwyżka miała miejsce dwa lata temu. Dla porównania zobaczmy, ile wynosiła płaca minimalna w poprzednich latach:

• 2015 – 1680 zł brutto, czyli 1237,20 zł na rękę
• 2016 – 1750 zł brutto, czyli 1286,16 zł na rękę
• 2017 – 1850 zł brutto, czyli 1355,69 zł na rękę
• 2018 – 2000 zł brutto, czyli 1459,48 zł na rękę
• 2019 – 2250 zł brutto, czyli 1634,00 zł na rękę
• 2020 – 2600 zł brutto, czyli 1920,62 zł na rękę
• 2021 - 2800 zł brutto, czyli 2017,67 zł na rękę.

Pamiętajmy, że płaca minimalna dotyczy osób pracujących na umowy o pracę. W przeliczeniu na godzinę otrzymamy 19,70 zł brutto, co netto daje nam 13,91 zł netto. Czy jest to faktycznie dużo? Wychodzi 157,6 zł brutto za ośmiogodzinny czas pracy. Dla porównania w Niemczech minimalna stawka za godzinę to 8,84 euro brutto, czyli licząc po kursie 4,3 zł za 1 euro, jest to ok. 38 zł na godzinę – 304 zł brutto za 8 godzin pracy. Patrząc na to, można zadać sobie pytanie, czy próbując równać do Europy Zachodniej pod każdym możliwym względem, nie zapomnieliśmy o tym najistotniejszym, którym jest wysokość zarobków. Myśląc o pensjach na zachodzie Europy musimy również pamiętać, że tam koszty życia są również wyższe. 

Minimalna pensja krajowa 2022 – czy da się za nią żyć?

To ile wynosi płaca minimalna w Polsce oraz to, jak przedstawia się średnia krajowa i jakie perspektywy w kwestii wzrostu zarobków mają na obecny moment Polacy, nie napawa jednak optymizmem. Smutna prawda jest taka, że nadal większość pracowników z minimalną płacą krajową z trudem wiąże koniec z końcem i wypłata rzadko kiedy starcza do pierwszego. Nie dziwi więc to, że Polacy szukają wsparcia finansowego z dodatkowych źródeł.

Czytaj również: Ile możesz zarobić, pracując dodatkowo trzy godziny dziennie

Pensja minimalna-2022: kontrowersyjne i oczekiwane zmiany

Rok 2022 zgodnie z rządowymi przyniesie sporo zmian. Wszedł nie tylko tzw. nowy ład, ale nie tylko. Jedną z nich stanie się kontrowersyjne zwiększenie kwoty minimalnej pensji aż do 2800 zł (o 15,6%). Na rękę więc pracownik będzie otrzymywać już 2062 zł. Wzrośnie także minimalna stawka godzinowa, która będzie wynosić 19,70 zł. W porównaniu do 2020 roku podwyżka nie jest dość wysoką, ponieważ minimalna stawka godzinowa zwiększyła się zaledwie o złotówkę, a miesięczna - o około 160 zł.W 2022 roku większe wynagrodzenie będą otrzymywać również pracownicy ze stażem.

Ponadto, planowane są dalsze podwyżki. Zapowiedzi są bardzo ciekawe - na koniec 2022 roku wysokość minimalnego wynagrodzenia powinna wynosić około 3000 zł, a w 2023 roku pracownicy będą minimalnie zarabiać nawet 4000 zł brutto.

2 sierpnia 2019 roku Senat dokonał nowelizacji ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Odpowiednio do wprowadzonych zmian od 1 stycznia 2020 roku dodatek stażowy nie będzie włączać się do podstawy wymiaru wynagrodzenia. Co to oznacza? Przed nowelizacją ustawy płaca minimalna nie obejmowała kilku rodzajów wypłat, a mianowicie:

• Odpraw rentowych;
• Odpraw emerytalnych;
• Nagród jubileuszowych;
• Dodatków za pracę w dodatkowych godzinach.

Od 2020 roku ta lista została uzupełniona o dodatek za staż. Sytuację wytłumaczył Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej: ”Podwyższenie wynagrodzeń najmniej zarabiających pracowników sektora publicznego, legitymujących się dłuższym stażem pracy, może przyczynić się do zwiększenia stabilizacji w sektorze publicznym.

Wcześniej pracownik, który dopiero przychodził do pracy, mógł dostawać wyższe wynagrodzenie od osób, które pracowały na tym samym stanowisku przez dłuższy czas. Teraz ta nierówność została wyeliminowana.

Zmiany kwoty podstawowego wynagrodzenia będą mocno oddziaływać na polską gospodarkę i życie większości obywateli. Czy będzie to zmiana na lepsze? Niekoniecznie i nie dla wszystkich, chociaż zdecydowanie najbiedniejsi i najbardziej potrzebujący obywatele zyskają na nadchodzących zmianach.

Przede wszystkim, wzrost minimalnej pensji będzie oznaczał wzrost niektórych rodzajów podatków, wyliczanych na podstawie kwoty podstawowego wynagrodzenia, obowiązującej w danym roku oraz kary grzywny za przestępstwa skarbowe.

Wzrost minimalnego wynagrodzenia również będzie oddziaływać na wzrost kwoty świadczeń:

• dodatku za podjęcie pracy w porze nocnej;
• odprawy za przestój;
• odszkodowań za dyskryminację, mobbing lub naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu;
• kwoty wolnej od potrąceń;
• chorobowego.

Jakie grupy pracowników zyskają na podwyżce pensji minimalnej?

Podwyżka pensji minimalnej przyczyni się do wzrastania zarobków najmniej zarabiającej obywateli, ale to nie wszystko. Można wyróżnić 5 podstawowych kategorii pracowników, którzy w pewnych okolicznościach również mogą zwiększyć swoje zarobki. Są to:

• Osoby, podejmujące pracy w nocy (uzyskają +2,95 zł do każdej godziny pracy w porze nocnej;
• Osoby, pracujące na podstawie umowy zlecenie (14,47 zł za godzinę netto - wliczając w to dobrowolną składkę chorobową)
• Osoby, zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy
• Osoby, otrzymujące zasiłek chorobowy (otrzymają 86,3% pensji minimalnej brutto)
• Osoby, którym część wypłaty zajął komornik

Gospodarka a wzrost pensji minimalnej w 2022 roku

W Polsce ponad 1,5 mln pracowników otrzymuje wynagrodzenie podstawowe. Wobec tego wzrost pensji minimalnej bez cienia wątpliwości przyczyni się do polepszenia sytuacji ich gospodarstw domowych.

Może jednak poskutkować to wzrostem cen podstawowych produktów (również spożywczych) oraz falą zwolnień w firmach, które nie będą w stanie poradzić sobie z wypłatą podstawowego wynagrodzenia wszystkim pracownikom. To wszystko z kolei może przyczynić się do wzrostu bezrobocia, dlatego też niektórzy sceptycznie zapatrują się na podwyżki pensji minimalnych. Jest to duże zagrożenie dla małych prywatnych firm.

Wzrost wynagrodzenia podstawowego spowoduje również dynamiczną automatyzację polskich przedsiębiorstw, co bez żadnych wątpliwości będzie pozytywnie oddziaływać na wzrost PKB. Zatem będą wzrastać inwestycje w technologie komputerowe oraz urządzenia, pozwalające zastąpić pracę zwykłych ludzi, ponieważ jej koszt będzie zbyt wysoki.

Zmiany minimalnej i średniej pensji krajowej w Polsce w latach 2011-2020

Ministerstwo pracy co roku oświadcza, że w kraju występuje wzrastanie zarówno minimalnej, jak i średniej krajowej pensji. Przyjrzyjmy się teraz danym statystycznym.

Rzeczywiście, podany wykres potwierdza, że analizowane wskaźniki dynamicznie wzrastają. Warto zaznaczyć, że nie wszyscy obywatele kraju cieszą się z tych zmian. Wielu pracodawców było przeciwnych podwyżkom miesięcznej pensji minimalnej o 350 złotych brutto w 2020 roku i występowali za tym, aby jej wzrost wyniósł tylko 150 złotych. Podobnie było i w ubiegłym roku. 

Niemniej jednak, jak już było niejednokrotnie zauważane, zarówno wskaźnik minimalnej, jak i średniej pensji krajowej nie jest faktycznym odbiciem sytuacji materialnej, w której znajduje się większość polaków. Często nie ma to przekładu na rzeczywiste zarobki. 

Średnia pensja w Polsce w odniesieniu do zawodów

Jak wygląda sytuacja ze średnią i minimalną pensją w najpopularniejszych zawodach w naszym kraju? Przede wszystkim warto zaznaczyć, że oczekiwane w 2022 roku podwyżki przeznaczone są dla osób zatrudnionych na etat lub pracujących na podstawie umowy zlecenia.

Mówiąc o największej średniej pensji w odniesieniu do zawodów, można stwierdzić, że od wielu lat lista najlepiej płatnych zawodów w Polsce pozostaje niezmienna. Wygląda ona w następujący sposób.

Jak z kolei wygląda lista zawodów z najmniejszą pensją? Po zbadaniu rynku pracy udało się nam ustalić następujące statystyki:

Minimalna i średnia pensja w Europie: podstawowe statystyki

Informacje dotyczące minimalnego i średniego miesięcznego wynagrodzenia w Europie znajdziemy w sprawozdaniach serwisu statystycznego Unii Europejskiej Eurostat z siedzibą w Luksemburgu. Warto jednak mieć na uwadzę to, że nie wszystkie kraje ustalają wysokość pensji minimalnej, dlatego w poniższych statystykach zostaną pokazane dane dotyczące takich państw, jak: Belgia, Bułgaria, Czechy, Niemcy, Estonia, Irlandia, Grecja, Hiszpania, Francja, Chorwacja, Łotwa, Litwa, Luksemburg, Węgry, Malta, Holandia, Polska, Portugalia, Rumunia, Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii.

Gołym okiem widać, że wysokość minimalnej pensji krajowej w Unii Europejskiej mocno różni się w zależności od kraju. Mianowicie, w 2022 roku najwyższa minimalna pensja ustalona jest w Luxemburgu, Belgii, Irlandii i Holandii, natomiast najmniejsza w Bułgarii. Polska z kolei znajduje się wśród krajów ze wskaźnikami poniżej średniej. Na podstawie wykresu możemy wywnioskować, że średnia wielkość minimalnej pensji w Unii Europejskiej wynosi około 900 euro, a w Polsce - około 400 euro.

Poniżej przedstawiamy jeszcze jedno porównanie unijnych średnich pensji w kwocie brutto. Poniższa tabela pozwala zobaczyć zarówno średnią stawkę godzinową, jak i średnią stawkę miesięczną.

Podana tabela pozwala dojść do wniosku, że lista krajów z najmniejszą i najwyższą średnią pensją jest zbieżna z listą krajów z największą i najniższą minimalną pensją. Zgodnie ze statystykami najwięcej zarabiają mieszkańcy Luksemburgu, a najmniej - Bułgarii.

Jak wygląda sytuacja z minimalną i średnią pensją na świecie?

Według Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP), rosnący trend płac na świecie w ostatnich kilku latach znacznie spowolnił się ze względu na kryzys gospodarczy. Oceny dobrobytu materialnego obywateli różnych krajów są regularnie zestawiane na podstawie średniego miesięcznego dochodu na mieszkańca. Dla wygody dokonania porównania wszystkie kwoty podawane są w dolarach z jednoczesnym uwzględnieniem różniącej się siły nabywczej w różnych krajach.

Poniższy wykres prezentuje kraje z największą średnią pensją na świecie w 2022 roku.

Płaca minimalna, gdy popatrzymy na nią w skali światowej, to dość interesująca sprawa. W niektórych krajach pozwola na godne i przyjemne życie, a w niektórych nie wystarczy nawet na to, żeby kupić najpotrzebniejsze rzeczy. Poniżej przedstawiamy kraje z największymi i najmniejszymi pensjami minimalnymi na świecie:

Według danych z 2021 roku aż 3 miliony osób skorzystało z pożyczki przez internet. Jest to bowiem jedna z najszybszych i najwygodniejszych form wsparcia w postaci szybkiej gotówki. Dzięki niej przeżycie do kolejnej wypłaty (zwłaszcza dla osób, które zarabiają minimalną krajową) staje się łatwiejsze, szczególnie w okresach przedświątecznych czy wakacyjnych. Takim wsparciem służy również Szybka Gotówka, gdzie osoby nawet z minimalnymi dochodami mogą liczyć na błyskawiczne wsparcie finansowe. Jeśli potrzebujesz dodatkowych środków, skorzystaj z naszej pomocy!

Weź pożyczkę